« Ma famille et autres animaux ». Trilogie de Corfou.
Milieu des années 30. Toute la famille Durrell, à l’instigation de Lawrence*, dont on connaît l’aversion pour « l’île du pudding », quitte la maussade Angleterre pour la lumineuse Corfou.
C'est la Grèce d’hier, celle des vieux albums photo en noir et blanc, qui reprend vie et couleurs, narrée par le benjamin de la tribu, « Gerry », alors âgé d’une dizaine d’années. Celui qui deviendra plus tard un naturaliste de renom en Grande Bretagne, et à qui l'on doit le zoo de Jersey, est déjà un observateur infatigable de la nature.
En dehors des quelques heures d’études sous la direction de précepteurs improvisés, aux méthodes pédagogiques bien peu conventionnelles, le jeune garçon explore en solitaire pendant de longues heures la campagne environnante, à la recherche de perce-oreilles et autres libellules. Son enthousiasme de naturaliste en herbe ne va pas sans compliquer un peu la vie de famille, quand il introduit au sein du clan des tortues trop affectueuses, des serpents d’eau sujets aux insolations ou un goéland mal luné. Car pour le jeune Gerry, il ne fait aucun doute qu'animaux et êtres humains forment un même envoûtant écosystème.
Au fil des saisons, anecdotes et portraits se succèdent et composent une chronique légère, drôle et joyeuse. Le récit parvient à conserver une forme d’innocence et de fraîcheur propres à l’enfance tandis que la plume érudite de Durrell restitue avec bonheur une Grèce rurale disparue.
La trilogie de Corfou a été longtemps un best-seller en Grande-Bretagne, plébiscitée à la fois par les enfants et les adultes. Elle a été rééditée en 2014, aux éditions de la Table Ronde.
*Il s'agit bien sûr de Lawrence Durrell, dont les écrits sont plus connus en France que ceux de Gérald.
Joëlle Cantin 12/5/2016
Κερκυραϊκή Τριλογία, «Η οικογένειά μου και άλλα ζώα»
Στα μέσα της δεκαετίας του 30, η οικογένεια Ντάρελ αναχωρεί από τη μουντή Αγγλία για την ηλιόλουστη Κέρκυρα, κατόπιν απαίτησης του Λώρενς*, που ως γνωστόν απεχθανόταν « το νησί της πουτίγκας ».
Η Ελλάδα του χτες, των ασπρόμαυρων φωτογραφιών, ξαναπαίρνει ζωή και χρώματα με αφηγητή τον δεκάχρονο Τζέραλντ, το στερνοπούλι της φαμίλιας. Το αγόρι που έμελλε να γίνει φημισμένος φισιοδίφης στη Μεγάλη Βρετανία και στο οποίο χρωστάμε τον ζωολογικό κήπο του Τζέρσει είναι ήδη ένας αδιάκοπος παρατηρητής της φύσης.
Πέρα κάποιου χρόνου για μελέτη, υπό την καθοδήγηση αυτοσχέδιων εκπαιδευτών με ελάχιστα συμβατικές μεθόδους διδασκαλίας, το νεαρό αγόρι εξερευνεί για πολλές ώρες ολομόναχο την εξοχή που το περιβάλλει, αναζητώντας ψαλίδες και λιβελούλες. Ο ενθουσιασμός του εκκολαπτόμενου φυσιοδίφη όμως περιπλέκει λίγο τη ζωή της οικογένειας με την ξαφνική είσοδο εντός της, υπερβολικά στοργικών χελώνων, νερόφιδων επιρρεπών στην ηλίαση και ενός κακοδιάθετου γλάρου, μιας και για τον νεαρό Τζέραλντ, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως τα ζώα και τα ανθρώπινα όντα συγκροτούν το ίδιο σαγηνευτικό οικοσύστημα.
Με το πέρασμα των εποχών, η αλληλοδιαδοχή αστείων ιστοριών και πορτραίτων συνθέτει ένα αστείο και χαρούμενο ελαφρύ χρονικό. Η αφήγηση κατορθώνει και διατηρεί ένα είδος αθωότητας και φρεσκάδας, γνωρίσματα της παιδικής ηλικίας, ενώ η σοφή πένα του Ντάρελ επανασυνθέτει ευχάριστα μια αλλοτινή Ελλάδα της υπαίθρου.
Η Κερκυραϊκή Τριλογία υπήρξε για πολύ καιρό μπεστ σελλερ στην Αγγλία και αγκαλιάστηκε τόσο από παιδιά όσο και από ενήλικες. Το 2014 επανεκδόθηκε στα γαλλικά από τις εκδόσεις TableRonde.
*Πρόκειται βεβαίως για τον Λώρενς Ντάρελ, τα γραπτά του οποίου είναι στη Γαλλία γνωστότερα από αυτά τουΤζέραλντ.
Joëlle Cantin 12/5/2016
Μετάφραση : Νατάσα Γκότση