Du 07 mai au 13 juillet, au théâtre studio Hébertot, à Paris, Nina Karacosta sera « Gelsomina »
Nina Karacosta est née à Athènes et vit aujourd’hui à Paris, après avoir appris et exercé son métier de comédienne à Londres et à New York. Elle est également poète.
En mai, le public parisien pourra la découvrir, si ce n’est déjà fait, dans une reprise de Gelsomina, un spectacle écrit par Pierrette Dupoyet, à partir du personnage incarné par Giuletta Masina dans le célébrissime film de Fellini « La strada ».
Actualité Bilingue l’a rencontrée pour parler théâtre, voyage, poésie et bien sûr évoquer Fellini.
A.B. : Parlons un peu de ce spectacle dans lequel vous êtes seule en scène, et où vous incarnez tour à tour tous les personnages.
N.K. : Il s’agit d’une pièce qui a été écrite par Pierrette Dupoyet qui l’a jouée elle-même à Avignon et qui m’a encouragée à reprendre le rôle. Pierrette Dupoyet connaissait bien Fellini et avait obtenu son accord pour réaliser cette adaptation théâtrale. Elle lui en avait d’ailleurs lu le texte définitif peu de temps avant sa mort.
Elle a procédé à une véritable réécriture du personnage de Gelsomina puisque le film de Fellini est assez singulier dans son œuvre, il est très peu dialogué et repose d’abord sur le jeu des acteurs, Giuletta Masina et Anthony Quinn. Et qui plus est, Gelsomina est une femme-enfant très innocente, très simple et de ce fait, elle parle très peu. Pour rappeler l’histoire, Gelsomina a été vendue par sa mère à un artiste forain, Zampano qui est très brutal, la maltraite et l’exploite.
A.B. : Il fallait donc inventer une langue pour Gelsomina.
N.K. : Oui, c’est cela. Et Pierrette Dupoyet lui a inventé une langue très poétique qui était la plus à même de rendre compte de ce personnage très sensible, très intérieur et très lumineux. Gelsomina chante également et joue de la trompette. Je dis le texte avec mon accent grec et je crois que cet accent convient aussi au personnage. Il est en phase avec le film.
A.B. : Qu’est ce qui vous a séduit dans ce personnage. Sa fragilité ?
N.K. : Pour moi, ce n’est pas du tout un personnage fragile. Gelsomina est au contraire très forte. Elle est capable d’aimer, et d’aimer avec une grande force. Elle pourrait à certains égards avoir quelque chose d’une héroïne grecque. Ce n’est pas Antigone, bien sûr, mais elle a cette grande force qui lui donne un destin. C’est en réalité Zampano qui est fragile. D’ailleurs, dans le film, il connaît une fin terrible, quand son insensibilité est enfin vaincue et qu’il prend conscience de tout ce qu’il a perdu en abandonnant Gelsomina.
La strada est une parabole. Le film dit beaucoup de choses, mais entre autre que l’amour peut sauver et qu’en tout homme, même le plus brutal, il y a quelque chose, et qu’il peut-être transformé. C’est ce à quoi croyait Fellini. D’ailleurs, Giuletta Masina avait confié à Pierrette Dupoyet que le personnage de Gelsomina, avec lequel on la confondait souvent, était en réalité une incarnation de Fellini. Gelsomina, disait-elle, c’est Fellini et non pas moi, qui ne suis pas du tout comme ça dans la vie.
Pour ce qui est de mon propre choix, j’ai vu la Strada pour la première fois avec ma mère quand j’avais huit ans et c’est un film qui m’avait bouleversé. Ensuite, je l’ai revu à plusieurs reprises. C’est un film qui m’a accompagné à différentes périodes de ma vie, ce qui a beaucoup joué dans mon envie de reprendre le rôle. J’avais d’abord le projet de monter une tragédie grecque mais je vais le faire ensuite.
A.B. : Justement, parlons un peu de projets et de votre vie de comédienne, à Paris, mais aussi à New York et à Londres. Quel regard portez-vous sur ces trois villes et sur ce long exil, puisque vous êtes partie très jeune d’Athènes, pour étudier à Londres ?
N.K. : Oui, je suis d’abord partie étudier à Londres, dans une drama school où j’ai beaucoup joué Shakespeare et le répertoire classique. J’ai eu un peu de mal à m’acclimater à la ville, ce qui est peut-être dû au fait que c’était la première séparation avec la Grèce. J’ai adoré vivre et travailler à New York. Quant à Paris, c’est encore une autre sensation. J’ai eu l’impression de rentrer chez moi. Là, c’est peut-être dû au fait que le français est la première langue étrangère que j’ai apprise. En arrivant ici, beaucoup d’images de l’enfance ont ressurgi et avec ces images, des expressions sont revenues, que je n’avais pas utilisées depuis l’enfance. Je vis ici non seulement dans un pays mais dans une langue.
Et je m’y sens aussi très grecque. A l’étranger, on ressent très vivement sa propre culture. C’est peut-être la raison pour laquelle j’aimerais monter une tragédie grecque.
Paris est une ville pour les marcheurs, une ville magnifique même si bien sûr, il ne faut pas oublier qu’on peut y vivre dans des conditions très difficiles. J’ai monté ma propre compagnie ici en 2009 « la double spirale ». A ce sujet, je voudrais ajouter que si je suis seule en scène pour « Gelsomina », je ne suis évidemment pas seule à porter le spectacle. Il faut y associer le directeur d’acteurs, les costumiers, et tous ceux qui oeuvrent au son, au décor, à la promotion, etc…
A.B. : Bien sûr. Et de la Grèce, qu’est ce que vous retenez ?
N.K. : Quand on ne vit plus dans son propre pays, il reprend place dans l’imaginaire. Le lien avec la Grèce aujourd'hui passe par la littérature, la poésie. J'ai aussi enseigné et fait des traductions.
A.B. : Nina, nous vous remercions beaucoup pour cet entretien. Et nous avons hâte de vous voir en scène. On vous dit donc « A très bientôt ».
N.K. : Merci beaucoup également.
Propos recueillis par Joëlle Cantin 4/4/2016
Du 07 mai au 03 juillet,
les samedis à 17h00 et les dimanches à 19h00
Théâtre studio Hébertot
78 bis, boulevard des Batignolles
75017 Paris
Directeur d’acteurs : Driss Touati
Sonorisations : Fabrizia Barresi
Assistants musique : Trompette ;Ignacio Ferrera Tambourine : Ourania Lampropoulou
Dispositif scénique : Brigette Burns, John Pavlou, Jean Lorisson, Nicolas Prier
Costume : Brigette Burns
Graphiste : Irene Metaxatos, Stephania Albericci
Photographie: Rachelle Casetta
Contacts : ladoublespirale@gmail.com
Η Νίνα Καρακώστα θα είναι η Τζελσομίνα στο θέατρο Studio Hébertot στο Παρίσι από τις 7 Μαΐου έως τις 13 Ιουλίου
Η Νίνα Καρακώστα γεννήθηκε στην Αθήνα και σήμερα ζει στο Παρίσι, ενώ πρώτα σπούδασε και δούλεψε ως ηθοποιός στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη. Επίσης, είναι ποιήτρια. Τον Μάιο το κοινό του Παρισιού θα μπορέσει να την ανακαλύψει, εάν δεν το έχει κάνει ήδη, στο ανέβασμα του έργου Τζελσομίνα, ένα έργο γραμμένο από την Πιερέτ Ντιπογέ, με αφορμή την ηρωίδα που ενσάρκωσε η Τζουλιέτα Μαζίνα στην πολύ διάσημη ταινία του Φελίνι «La Strada».
Το Actualité Bilingue την συνάντησε για να συζητήσουμε για θέατρο, ταξίδια, ποίηση και φυσικά ν’ αναπολήσουμε τον Φελίνι.
Α.Β. : Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτήν την παράσταση, στην οποία βρίσκεστε μόνη σας στην σκηνή και ενσαρκώνετε εκ περιτροπής όλους τους ρόλους.
Ν.Κ.: Πρόκειται για ένα έργο γραμμένο από την Πιερέτ Ντιπογιέ, το οποίο έπαιξε η ίδια στην Αβινιόν και με ενθάρρυνε να το ξανανεβάσω. Η Πιερέτ Ντιπογιέ ήξερε καλά τον Φελίνι κι είχε κερδίσει τη συναίνεσή του για να πραγματοποιήσει αυτήν τη θεατρική προσαρμογή. Εξάλλου, του είχε διαβάσει το τελικό κείμενο λίγο καιρό πριν τον θάνατό του. Ξαναέγραψε εντελώς τον χαρακτήρα της Τζελσομίνα, καθώς η ταινία του Φελίνι είναι αρκετά ιδιαίτερη σε σχέση με το υπόλοιπο έργο του, υπάρχουν ελάχιστοι διάλογοι και βασίζεται κυρίως στο παιχνίδι των ηθοποιών, Τζουλίετα Μαζίνα και Άντονι Κουίν. Η Τζελσομίνα είναι μία πολύ αθώα γυναίκα-παιδί, πολύ απλή και γι’ αυτό μιλάει πολύ λίγο. Για να θυμηθούμε την ιστορία, η Τζελσομίνα είχε πουληθεί από τη μητέρα της σ’ έναν πλανόδιο καλλιτέχνη τσίρκου, στον Ζαμπανό που είναι πολύ βάρβαρος, την κακομεταχειρίζεται και την εκμεταλλεύεται.
Α.Β.: Έπρεπε δηλαδή να επινοήσει μία γλώσσα για την Τζελσομίνα.
Ν.Κ.: Ναι, ακριβώς αυτό. Κι η Πιερέτ Ντιπογιέ εφηύρε γι’ αυτήν μία γλώσσα πολύ ποιητική που ήταν η καταλληλότερη για ν’ αναδείξει τον πολύ ευαίσθητο, πολύ εσωστρεφή και πολύ φωτεινό χαρακτήρα της. Η Τζελσομίνα τραγουδάει και παίζει τρομπέτα. Λέω τα λόγια μου με την ελληνική προφορά μου κι επίσης πιστεύω πως αυτή η προφορά ταιριάζει με τον χαρακτήρα. Συμφωνεί και με την ταινία.
Α.Β.: Τι σας γοήτευσε σ’ αυτόν τον χαρακτήρα; Το πόσο εύθραυστη είναι;
Ν.Κ.: Για εμένα δεν είναι καθόλου εύθραυστη. Αντιθέτως, η Τζελσομίνα είναι πολύ δυνατή. Είναι ικανή ν’ αγαπήσει και ν’ αγαπήσει με μεγάλη δύναμη. Θα μπορούσε σε κάποια σημεία να έχει στοιχεία από Ελληνίδα ηρωίδα. Δεν είναι η Αντιγόνη φυσικά, αλλά έχει αυτήν τη μεγάλη δύναμη που της δίνει έναν προορισμό. Στην πραγματικότητα, ο Ζαμπανό είναι ο εύθραυστος. Στην ταινία άλλωστε, γνωρίζει ένα απαίσιο τέλος όταν η αναισθησία του νικιέται τελικά και καταλαβαίνει όλα όσα έχασε παρατώντας την Τζελσομίνα. Το «La Strada» είναι μία παραβολή. Στην ταινία αναφέρονται πολλά πράγματα, ανάμεσα τους και το πως η αγάπη μπορεί να σώσει και το ότι σε κάθε άνθρωπο, ακόμη και στον πιο βάρβαρο υπάρχει κάτι, κι ότι μπορεί να μεταμορφωθεί. Σ’ αυτό πίστευε ο Φελίνι. Η Τζουλιέτα Μαζίνα είχε εκμυστηρευτεί στην Πιερέτ Ντιπογιέ ότι ο χαρακτήρας της Τζελσομίνα, με την οποία την μπέρδευαν συχνά, ήταν στην πραγματικότητα μία ενσάρκωση του Φελίνι. Η Τζελσομίνα, έλεγε, είναι ο Φελίνι κι όχι εγώ, δεν είμαι καθόλου έτσι στη ζωή.
Όσο για μένα, είδα το «La Strada» για πρώτη φορά με τη μητέρα μου όταν ήμουν οχτώ ετών κι ήταν μία ταινία που με συνεπήρε. Στη συνέχεια, την ξαναείδα πολλές φορές. Είναι μία ταινία που με συντρόφεψε σε διαφορετικές περιόδους της ζωής μου, κάτι που επηρέασε πολύ την επιθυμία μου να παίξω τον ρόλο. Προγραμμάτιζα αρχικά να ανεβάσω μία ελληνική τραγωδία, αλλά θα το κάνω στη συνέχεια.
Α.Β.: Σε αυτό το σημείο, ας μιλήσουμε λίγο για τα σχέδια σας ως ηθοποιού στο Παρίσι αλλά και στη Νέα Υόρκη και στο Λονδίνο. Πώς σκέφτεστε αυτές τις τρεις πόλεις κι αυτήν τη μακρά εξορία, αφού φύγατε τόσο νέα από την Αθήνα για να σπουδάσετε στο Λονδίνο;
Ν.Κ.: Ναι, έφυγα αρχικά για να σπουδάσω στο Λονδίνο σε μία δραματική σχολή όπου έπαιξα πολλά έργα του Σέξπιρ και του κλασικού ρεπερτορίου. Δυσκολεύτηκα λίγο να εγκλιματιστώ στην πόλη, κάτι που μπορεί να οφείλεται στο ότι ήταν ο πρώτος αποχωρισμός από την Ελλάδα. Λάτρεψα το να ζω και να δουλεύω στη Νέα Υόρκη. Όσον αφορά το Παρίσι, είναι άλλη αίσθηση. Είχα την εντύπωση πως επέστρεψα σπίτι μου. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι τα γαλλικά είναι η πρώτη ξένη γλώσσα που έμαθα. Φτάνοντας εδώ πολλές εικόνες της παιδικής μου ηλικίας ξαναζωντάνεψαν στη μνήμη μου και μ’ αυτές τις εικόνες επανήλθαν εκφράσεις που δεν είχα χρησιμοποιήσει από τα παιδικά μου χρόνια. Εδώ, δε ζω μόνο σε μία χώρα αλλά και σε μία γλώσσα. Και εδώ νιώθω επίσης πολύ Ελληνίδα. Στο εξωτερικό δενόμαστε πολύ με την κουλτούρα μας. Ίσως γι’ αυτόν τον λόγο θα μου άρεσε ν’ ανεβάσω μία ελληνική τραγωδία.
Το Παρίσι είναι μία πόλη για οδοιπόρους, μία υπέροχη πόλη, αν και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάποιοι ζουν δύσκολες καταστάσεις. Εδώ, το 2009 δημιούργησα την ομάδα μου, τη «διπλή σπείρα». Θα ήθελα να προσθέσω σ’ αυτό το σημείο πως ακόμη κι αν είμαι μόνη μου στη σκηνή ερμηνεύοντας την Τζελσομίνα, δε θα τα κατάφερνα μόνη ν’ ανεβάσω αυτήν την παράσταση. Πρέπει να συνδυάσουμε τον σκηνοθέτη, τους ενδυματολόγους, τους ηχολήπτες, τους σκηνογράφους και τους υπεύθυνους για την προώθηση.
Α.Β.: Φυσικά. Κι από την Ελλάδα τι κρατάτε;
Ν.Κ.: Όταν δε ζούμε πια στη χώρα μας, βρίσκει τη θέση της στη σφαίρα του φανταστικού. Ο δεσμός με την Ελλάδα σήμερα περνάει από τη λογοτεχνία και την ποίηση. Έχω διδάξει και έχω κάνει και μεταφράσεις.
Α.Β: Νίνα, σας ευχαριστούμε πολύ γι’ αυτήν τη συζήτηση. Κι ανυπομονούμε να σας δούμε στη σκηνή. Τα λέμε σύντομα λοιπόν.
Ν.Κ.: Σας ευχαριστώ κι εγώ πολύ.
Joëlle Cantin 4/4/2016
Μετάφραση Καλυψώ Μανωλιά
Από τις 7 Μαΐου μέχρι τις 13 Ιουλίου,
Τα Σάββατα στις 17:00 και τις Κυριακές στις 19:00
Θέατρο Studio Hébertot
78 bis, boulevard des Batignolles
75017 Paris
Σκηνοθεσία: Ντρις Τουατί
Ήχος: Φαμπρίτσια Μπαρέσι
Μουσική: τρομπέτα: Ιγκνάσιο Φερέρα, ταμπούρλο: Ουρανία Λαμπροπούλου
Σκηνογραφία: Μπριζίτ Μπιρν, Τζον Παύλου, Ζαν Λορισόν, Νικολά Πριέ
Κουστούμια: Μπριζίτ Μπιρν
Γραφίστες: Ειρήνη Μεταξάτος, Στεφανία Αλμπερίτσι
Φωτογραφία: Ρασέλ Κασέτα
Επικοινωνία: ladoublespirale@gmail.com
Un magazine franco-grec / Ένα γαλλοελληνικό περιοδικό
Clique, lis, écoute / Κλίκαρε, διάβασε, άκουσε
