Στιγμιότυπα από την Ελλάδα / Images de la Grèce

 

Pascaline Bossu nous invite à sa nouvelle exposition au musée Herakleidon du 12 mai au 12 juin

 

J'ai rencontré Pascaline pour la première fois en 2013. C'était la première interview pour AB et nous n'aurions pas pu choisir un sujet plus représentatif de l'amitié franco-hellénique pour inaugurer la rubrique d'entretiens. Pascaline est française autant que grecque et pour cette nouvelle exposition, elle unit ses deux pays, en présentant des paysages grecs mais aussi sa famille française dans des costumes traditionnels grecs. AB l'a rencontrée dans son atelier, là où sont nées ses œuvres. Prenez donc un peu de votre temps pour vous perdre, quelque part entre la Grèce et la France, dans le monde de Pascaline Bossu.

 

A.B. Pascaline, peux-tu nous dire comment est venue l'idée de cette exposition ?

P.B. Une exposition comme celle-ci ne se décide pas en un instant, c'est le produit de beaucoup d'années de travail, d'expériences et de rencontres. La première idée était une exposition avec des paysages grecs mais, par la suite, mon amour du costume traditionnel et de ce qu'il représente pour moi m'a conduit à l'exposition telle qu'elle est aujourd'hui.

A.B : Que représente pour toi le costume traditionnel ?

P.B. Il représente un monde qui est en train de se perdre, le contraire du monde actuel où tout change très vite, sans égard pour la qualité. Pour fabriquer un costume traditionnel, il faut du temps et pour moi, il est important de prendre le temps de vivre. Le costume traditionnel vient d'une époque où la soie était encore produite à Andros et à Soufli, où la mondialisation n'avait pas uniformisé la culture et les peuples. Cela me fait penser aux créations de la haute couture en France, avec les superbes broderies et les dorures. A la différence que là, ça se passe au sein du peuple, ce n'est pas un privilège des riches, c'est à l'intérieur des familles et cela se transmet de génération en génération. C'est la fortune que laisse la famille, ce qui est très important pour moi parce que je réfléchis beaucoup à ce que l'on donne aux nouvelles générations.

A.B. Comment est née l'idée d'unir ta famille française à la tradition grecque ?

P.B. Quand nous avons décidé que l'exposition comprendrait les costumes traditionnels de la Grèce, je ne voulais pas les présenter de façon purement ornementale, je voulais quelque chose de plus profond. Pour le vingtième anniversaire de ma fille, Célestine, j'ai décidé de lui offrir un portrait ; Comme elle est à demi grecque et qu'elle a grandi principalement à Athènes, j'ai choisi pour elle une parure de l'Attique. Et c'est ainsi que j'ai décidé d'utiliser ma propre famille comme « modèle » pour mon travail.

A.B. Et tu as choisi le costume en fonction de la personne qui le porte ?

P.B. Oui, chaque tableau, chaque individu a son histoire et il y a toujours un parallélisme avec l'histoire grecque et le vêtement choisi. Pour moi, j'ai choisi un costume de Thasos, qui date de 1775, que j'ai trouvé au musée Benaki, où j'ai aussi trouvé beaucoup des autres costumes que j'ai peints. Pour ma mère et mon père, j'ai choisi un costume de mariage de l'île de Skyros, parce qu'ils y vont souvent et que nous aimons beaucoup cette île ; Quand nous y sommes allés, la première fois, il y a 10 ans à peu près, nous avons fait la connaissance d'un berger, Georges, qui nous a montré toute l'île, qui nous a invité chez sa mère, chez sa grand-mère Eleni dont j'ai fait un portrait que j'ai choisi pour ouvrir l'exposition. Pour ma grand-mère, j'ai choisi un costume d'Asie mineure, de Smyrne, parce que comme les Grecs de Smyrne, elle a dû quitter sa maison pendant la seconde guerre mondiale. Tandis que pour mon grand-père, qui a combattu dans la résistance, j'ai choisi le costume de Karaïskakis. Avec cette exposition, c'est important pour moi de faire passer au public le sens du lien qui unit les générations et peut-être les hommes, d'une façon plus générale. Je voulais aussi lier hier et aujourd'hui et pour cette raison, j'ai choisi des portraits photographiques du 19ème siècle comme modèle pour certaines de mes œuvres. Sur mes toiles les personnages prennent la pose comme sur les photographies du 19ème siècle, ils prennent le temps de nous donner leur image. Chaque tableau a son histoire et tous les samedis et dimanches, je ferai le guide pour l'exposition, pour que le public se familiarise avec cette histoire, à travers mon propre récit.

A.B. Les thèmes de l'exposition sont les paysages grecs et les costumes traditionnels ou il y a quelque chose d'autre ?

P.B. Il y aura aussi des photos du carnaval de Skyros que j'ai retravaillées et peintes à l'huile. Sur ces photos, on voit les habitants de l'île déguisés et portant des masques, ce qui est en substance le contre-pied des portraits précédents, où je me suis focalisée sur l'identité. Pour ces photos, l'identité ne joue aucun rôle, tout est impersonnel. Ce sont les deux aspects de l'exposition, l'identité et l'impersonnel, comme un jeu de miroir.

A.B. Il y aura d'autres artistes qui participeront à cette exposition ?

P.B. Oui, vous pourrez voir des œuvres de Ioanne Adami (Ιωάννη Αδάμη), de Vangelis Paraforou, (Βαγγέλη Παράφορου) et Constandinos Markis (Κωνσταντίνου Μαρκή). Je tiens à les remercier vivement pour leur participation. Je voudrais aussi signaler que le scénographe Costandinos Markis a sélectionné des musiques grecques et françaises suivant les périodes, qui sont disponibles à l'écoute sur ma page facebook, pour ceux qui sont intéressés.

A.B. : Je te souhaite beaucoup de succès et je te remercie pour ce bel entretien et ton hospitalité dans ton atelier si chaleureux.

P.B. C'est moi qui te remercie.

 

La visite à l'atelier de Pascaline produit la même impression de chaleur que l'artiste elle-même. C'est un lieu qui regorge de couleurs, de lumière, d'inspiration.J'ai « fait la connaissance » de la grand-mère Eleni de Skyros, des frères et sœurs et des parents de Pascaline et de tant d'autres, j'ai voyagé avec elle dans le temps et en sa compagnie, chaque instant qui passe est riche. Allez voir l'exposition, prenez part, ne serait-ce qu'un instant, à ce beau voyage dans le temps, entre la Grèce et la France et faites-vous, vous aussi, une place dans sa famille.

 

Propos recueillis par Katerina Siani   7/5/2016

Traduction : Joëlle Cantin

 

Musée Herakleidon, rue Ap. Pavlou 37, 11851 Thiseio (Station métro+ tram Thiseio Θησείο)

 

Heures d'ouverture : 10:00-18 :00 du mardi au dimanche

Entrée libre

 

Visite commentée : Pendant la durée de l'exposition, l'artiste Pascaline Bossu organisera une visite commentée, tous les samedis et dimanches, de 16:00 à 17:30 Prix : 6 euros par personne

 

Renseignements-réservations : Mardi-Dimanche, de 10:00 à 18:00  Tel : 211 01 26 486 / E-mail : annex@herakleidon-art.gr

 

Site: http://herakleidon-art.gr/el/index.cfm?get=exhibits&show=upcoming&ItemID=95

Στιγμιότυπα από την Ελλάδα / Images de la Grèce

 

Η Pascaline Bossu μας προσκαλεί στη νέα της έκθεση στο μουσείο Ηρακλειδών από τις 12 Μαΐου έως τις 12 Ιουνίου

 

Πρωτοσυνάντησα την Pascaline το 2013. Ήταν η πρώτη συνέντευξη για το ΑΒ και δεν θα μπορούσαμε να έχουμε διαλέξει πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα ελληνογαλλικής φιλίας για να εγκαινιάσουμε τη στήλη Συνεντεύξεις. Η Pascaline είναι Γαλλίδα όσο και Ελληνίδα και σ’ αυτήν τη νέα της έκθεση ενώνει τις δύο χώρες της, παρουσιάζοντας ελληνικά τοπία αλλά και την γαλλική της οικογένεια με παραδοσιακές ελληνικές φορεσιές. To AB την συνάντησε στο ατελιέ της, στον χώρο που δημιούργησε τα έργα της. Πάρτε λοιπόν τον χρόνο σας και χαθείτε στον κόσμο της Pascaline Bossu, κάπου μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας.

 

Α.Β. Pascaline, θα μας πεις πώς ξεκίνησε η ιδέα αυτής της έκθεσης;

P.B. Μία τέτοια έκθεση δεν αποφασίζεται σε μία στιγμή, είναι το αποτέλεσμα πολλών χρόνων δουλειάς, εμπειριών και συναντήσεων. Η αρχική ιδέα ήταν μία έκθεση με ελληνικά τοπία αλλά στην πορεία η αγάπη μου για το παραδοσιακό κοστούμι και αυτό που αντιπροσωπεύει με οδήγησαν στη σημερινή έκθεση.

Α.Β. Τι αντιπροσωπεύει για σένα το παραδοσιακό κοστούμι;

P.Β. Αντιπροσωπεύει έναν κόσμο που χάνεται, αντίθετο με τον σημερινό όπου όλα γίνονται γρήγορα και χωρίς ποιότητα. Για να κατασκευαστεί το παραδοσιακό κοστούμι απαιτούσε χρόνο και για μένα είναι πολύ σημαντικό να παίρνουμε τον χρόνο μας για να ζήσουμε. Το παραδοσιακό κοστούμι προέρχεται από μία εποχή που το μετάξι παραγόταν ακόμα στην Άνδρο και στο Σουφλί, τότε που η παγκοσμιοποίηση δεν είχε ισοπεδώσει τους πολιτισμούς και τους λαούς. Μου θυμίζει τα ρούχα υψηλής ραπτικής στη Γαλλία με τα όμορφα κεντήματα και τον χρυσό του διάκοσμο. Σε αντίθεση με αυτά όμως είναι μέσα στον λαό, δεν είναι προνόμιο των πλουσίων, είναι μέσα στην οικογένεια και περνάει από γενιά σε γενιά. Είναι ο πλούτος που αφήνει η οικογένεια, κάτι πολύ σημαντικό για μένα γιατί με προβληματίζει πολύ το τι δίνουμε στις νεότερες γενιές.

Α.Β. Πώς προέκυψε η ένωση της οικογένειάς σου με την ελληνική παράδοση;

P.Β. Όταν αποφασίσαμε ότι η έκθεση θα περιλαμβάνει τα παραδοσιακά κοστούμια της Ελλάδας δεν ήθελα να τα παρουσιάσω με έναν διακοσμητικό τρόπο, ήθελα να υπάρχει κάτι πιο βαθύ. Στα 20α γενέθλια της κόρης μου, της Célestine, αποφάσισα να της κάνω δώρο ένα πορτραίτο. Καθώς είναι μισή Ελληνίδα και έχει μεγαλώσει κυρίως στην Αθήνα επέλεξα για εκείνη μία φορεσιά από την Αττική. Έτσι σκέφτηκα να χρησιμοποιήσω την οικογένειά μου ως «μοντέλα» για τους πίνακες.

Α.Β. Και έχεις επιλέξει τη στολή ανάλογα με το άτομο που τη φοράει;

P.Β. Ναι, κάθε πίνακας, κάθε άνθρωπος έχει την ιστορία του και υπάρχει πάντα ένας παραλληλισμός με την ελληνική ιστορία και τη φορεσιά που έχω επιλέξει. Για τον εαυτό μου διάλεξα ένα κοστούμι από τη Θάσο που χρονολογείται από το 1775 και το βρήκα στο μουσείο Μπενάκη όπου βρήκα και πολλά άλλα από τα κοστούμια που ζωγράφισα. Για την μητέρα μου και τον πατέρα μου διάλεξα το κοστούμι του γάμου από την Σκύρο γιατί πηγαίνουν συχνά και μας αρέσει πάρα πολύ αυτό το νησί. Όταν πήγαμε για πρώτη φορά, πριν 10 χρόνια περίπου, γνωρίσαμε έναν βοσκό, τον Γιώργο, και μας έδειξε όλο το νησί, μας πήγε στο σπίτι της μητέρας του, της γιαγιάς Ελένης, και με το πορτραίτο της επέλεξα να ανοίξω αυτήν την έκθεση. Για την γιαγιά μου, διάλεξα ένα κοστούμι από την Μικρά Ασία, από τη Σμύρνη, γιατί και εκείνη, όπως και οι Έλληνες της Σμύρνης, αναγκάστηκε να φύγει από το σπίτι της στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Ενώ για τον παππού μου που ήταν στρατιώτης στην αντίσταση επέλεξα το κοστούμι του Καραϊσκάκη. Με αυτήν την έκθεση, για μένα είναι σημαντικό να περάσω στο κοινό την έννοια του δεσμού που ενώνει τις γενιές και ίσως και τους ανθρώπους γενικότερα. Ήθελα επίσης να ενώσω το χθες με το σήμερα και γι’ αυτό διάλεξα φωτογραφίες-πορτραίτα του 19ου αιώνα ως μοτίβα για κάποια από τα έργα μου. Στους πίνακες μου όπως και σ’ αυτές τις φωτογραφίες οι άνθρωποι ποζάρουν και αφιερώνουν χρόνο για να μας προφέρουν την εικόνα τους. Κάθε πίνακας έχει την ιστορία του και κάθε Σάββατο και Κυριακή θα κάνω ξεναγήσεις στην έκθεση, ώστε να μπορέσει το κοινό να έρθει σε επαφή με αυτήν την ιστορία μέσα από τις αφηγήσεις μου.

Α.Β. Οι θεματικές των έργων είναι ελληνικά τοπία και παραδοσιακές φορεσιές ή υπάρχει και κάτι άλλο;

P.Β. Θα υπάρχουν και φωτογραφίες από τις απόκριες της Σκύρου  που τις έχω επεξεργαστεί και ζωγραφίσει με λάδι. Σ’ αυτές τις φωτογραφίες βλέπουμε τους ντόπιους μεταμφιεσμένους και να φορούν μάσκες και είναι ουσιαστικά το αντίθετο από τα προηγούμενα πορτραίτα όπου εστιάζω στην ταυτότητα του καθενός. Σ’ αυτές τις φωτογραφίες η ταυτότητα δεν παίζει κανένα ρόλο, όλα είναι εντελώς απρόσωπα. Είναι οι δύο όψεις της έκθεσης, η ταυτότητα και το απρόσωπο, σαν ένας καθρέφτης.

Α.Β. Θα υπάρχουν άλλοι καλλιτέχνες που θα συμμετάσχουν στην έκθεσή σου;

P.Β. Ναι. Θα δείτε έργα των Ιωάννη Αδάμη, Βαγγέλη Παράφορου και Κωνσταντίνου Μαρκή. Τους ευχαριστώ πάρα πολύ για τη συμμετοχή τους. Θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι σκηνογράφος Κωνσταντίνος Μαρκής έχει επιλέξει ελληνικά και γαλλικά μουσικά κομμάτια ανά εποχή που θα είναι διαθέσιμα για όποιον ενδιαφέρεται να τα ακούσει στην προσωπική μου σελίδα στο Facebook (Pascaline Bossu / artiste).

Α.Β. Σου εύχομαι καλή επιτυχία και σε ευχαριστώ για αυτήν την όμορφη συνομιλία και για τη φιλοξενία σου στο τόσο ζεστό ατελιέ σου.

P.Β. Εγώ σε ευχαριστώ.

 

Η επίσκεψη στο ατελιέ της Pascaline ήταν το ίδιο ζεστή με την ίδια, ένας χώρος γεμάτος χρώμα, φως και έμπνευση. «Γνώρισα» την γιαγιά Ελένη από την Σκύρο, τα αδέρφια και τους γονείς της Pascaline και τόσους άλλους, ταξίδεψα μαζί της στον χρόνο και ένιωσα να αξίζει το κάθε λεπτό που πέρασα μαζί της. Να πάτε στην έκθεσή της να γίνετε έστω και για λίγο μέρος αυτού του όμορφου ταξιδιού μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας και να νιώσετε μέρος της οικογένειάς της.

 

Κατερίνα Σιάνη  7/5/2016

 

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ Απ. Παύλου 37, 11851 Θησείο (Στάση ΗΣΑΠ Θησείο)

 

Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη-Κυριακή 10:00-18:00, Δευτέρα κλειστά

 

Είσοδος ελεύθερη

 

Ξεναγήσεις: Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, θα πραγματοποιούνται ξεναγήσεις από την εικαστικό Pascaline Bossu, κάθε Σάββατο & Κυριακή, 16:00-17:30 Κόστος: 6 € κατ’ άτομο

 

Πληροφορίες-Κρατήσεις: Τρίτη-Κυριακή 10:00-18:00, T: 211 01 26 486 / E: annex@herakleidon-art.gr

 

Ιστότοπος : http://herakleidon-art.gr/el/index.cfm?get=exhibits&show=upcoming&ItemID=95