La crise à l'oeuvre, actualité bilingue

LA CRISE À L’ŒUVRE

Cycle «La crise à l’œuvre» Théâtre en temps de crise, 2000-2015

Introduction générale par Patrice Baubeau et Martial Poirson

Conférence par Martial Poirson

Mercredi 13 janvier 2016 de 18h30 à 20h BnF I François-Mitterrand Salle 70 – hall Est

Parler de la crise n’est pas réservé aux économistes. Un nouveau cycle de rencontres propose d’interroger cette notion à travers ses représentations littéraires, artistiques et culturelles. Patrice Baubeau, maître de conférences à l’université Paris-Ouest et Martial Poirson, professeur à l’université Paris-8, en sont les organisateurs.

Chroniques : Quel est l’objectif de ce cycle ?

Patrice Baubeau : Il a pour point de départ les ateliers qui se sont tenus à la BnF avec des salariés en insertion sur le thème de la crise. La richesse de ces ateliers nous a motivés pour lancer une série de conférences en direction d’un public plus large. Nous vivons une période marquée par les difficultés économiques, le chômage, la précarité et par l’anxiété que génère une telle situation. Dans les médias, le discours sur la crise est accaparé par les experts, alors même que de plus en plus de citoyens s’interrogent sur leur aptitude à comprendre ses mécanismes. Il s’agit de croiser ce discours dominant sur la crise, qui est partiel et forcément partial, étant donné les formes qu’il adopte, avec d’autres modes d’expression… Nous proposons d’interroger les représentations artistiques de la crise et d’ouvrir ainsi à une compréhension plus large, à des formes d’expressions différentes et donc à des significations autres.

Martial Poirson : Ce cycle, animé par des chercheurs en sciences sociales, embrasse une période allant de l’âge classique à notre postmodernité. Il s’agit de comprendre dans quelle mesure l’art, en se saisissant de la crise pour en faire matière à fiction, interroge ses propres modalités de fonctionnement: son économie propre, dont la valeur est difficilement évaluable avec les outils de l’économie; mais également ses régimes spécifiques de créance. En effet l’art, comme l’économie, reposent tous deux sur un système conventionnel d’illusion librement consentie. La suspension de cette crédulité volontaire aurait pour conséquence directe l’effondrement du système de créance, fondement de la crise aussi bien économique qu’esthétique.

C. :Quelles seront les questions abordées dans les conférences ?

M. P. : Le cycle s’ouvre avec le cas du théâtre contemporain en temps de crise. Il s’agit de mettre en évidence la façon dont un vaste ensemble de pièces francophones renouvelle la tradition aussi bien dramaturgique que scénique : elles dénoncent les systèmes d’exploitation, exhibent le travail aliéné, rendent sensible l’illusion financière et interrogent la construction sociale et culturelle de la valeur marchande.

P. B. : Un historien canadien, Kenneth Mouré, viendra par exemple parler des problèmes de ravitaillement pendant la Seconde Guerre mondiale dans la littérature. Alors que la littérature économique est extrêmement pauvre sur le fonctionnement du marché noir, certains auteurs ont fait preuve d’une grande pénétration pour parler des ressorts humains, psychologiques, sociaux de ce marché. Antoine de Baecque fera l’histoire des crises au cinéma en étudiant ses mutations révélatrices, le passage du muet au parlant, la Nouvelle Vague, les usages des petites caméras dv…

M. P. : L’art réussira-t-il là où manifestement les discours politique et médiatique achoppent? C’est ce que ce cycle cherche précisément à comprendre.

Source : Propos recueillis par Sylvie Lisiecki

http://multimedia.bnf.fr/chroniques/chroniques_75/

Η ΚΡΙΣΗ ΕΠΙ ΤΩ ΕΡΓΩ

Κύκλος «Η κρίση επί τω έργω » Θέατρο σε περίοδο κρίσης, 2000-2015

Γενική εισαγωγή από τον Patrice Baudeau και τον Martial Poirson

Διάλεξη του Μartial Poirson

Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας - François Mitterand

Αίθουσα 70 - Δυτική Πτέρυγα

Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2016 18.30-20.00

Οι συζητήσεις σχετικά με την κρίση δεν περιορίζονται μόνο στους οικονομολόγους. Μια νέα σειρά διαλέξεων προτείνει να εξετάσει την έννοια αυτή μέσω των λογοτεχνικών, καλλιτεχνικών και πολιτιστικών της αναπαραστάσεων. Ο Patrice Baudeau, αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο Paris-Ouest και ο Martial Poirson, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Paris 8, είναι οι διοργανωτές.

Chroniques: Ποιος είναι ο σκοπός αυτού του κύκλου;

Patrice Baudeau: Έχει ως σημείο εκκίνησης τα εργαστήρια που πραγματοποιήθηκαν στην BnF με θέμα την κρίση με τη συμμετοχή υπαλλήλων που βρίσκονται σε καθεστώς εργασιακής επανένταξης. Ο πλούτος αυτών των εργαστηρίων μας παρακίνησε να ξεκινήσουμε μια σειρά διαλέξεων που απευθύνονται σε μεγαλύτερο κοινό. Ζούμε μια περίοδο που έχει σημαδευτεί από τις οικονομικές δυσκολίες, την ανεργία, την ανασφάλεια και το άγχος που προκύπτει από μια τέτοια κατάσταση. Στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ο λόγος σχετικά με την κρίση μονοπωλείται από ειδικούς, παρά το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι πολίτες αναρωτιούνται για την ικανότητά τους να καταλάβουν τους μηχανισμούς της. Σκοπός είναι να αντιπαραβάλλουμε αυτή την κυρίαρχη ρητορική για την κρίση, που είναι μερική και αναγκαστικά μεροληπτική, δεδομένων των μορφών που παίρνει, με άλλες μορφές έκφρασης. Προτείνουμε να εξετάσουμε τις καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις της κρίσης ανοίγοντας έτσι το δρόμο σε μια πιο ευρεία κατανόηση, σε διαφορετικές μορφές έκφρασης και ως εκ τούτου σε άλλες έννοιες.

Martial Poirson: Αυτός ο κύκλος, που συντονίζεται από ερευνητές στις κοινωνικές επιστήμες, καλύπτει την περίοδο που εκτείνεται από την κλασσική περίοδο ως τον μεταμοντερνισμό. Σκοπός μας είναι να κατανοήσουμε ως ποιο σημείο η τέχνη, εκμεταλλευόμενη την κρίση και μετατρέποντάς την σε υλικό μυθοπλασίας, θέτει ερωτήματα σχετικά με τους δικούς της τρόπους λειτουργίας: τη δική της οικονομία, της οποίας η αξία είναι δύσκολα αξιολογήσιμη με οικονομικά μέσα· αλλά επίσης το ιδιόμορφο σχέδιο χρέους της. Πράγματι η τέχνη, όπως και η οικονομία, στηρίζονται και οι δυο σε ένα συμβατικό σύστημα εθελούσιας ψευδαίσθησης. H αναστολή αυτής

της ηθελημένης πίστης θα είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την κατάρρευση του συστήματος χρέους, θεμέλιο της οικονομικής όσο και της αισθητικής κρίσης.

Chroniques: Ποια θα είναι τα ζητήματα που θα εξεταστούν σε αυτές τις διαλέξεις;

M.P.: Ο κύκλος ανοίγει με την περίπτωση του σύγχρονου θεάτρου σε περίοδο κρίσης. Σκοπός μας είναι να αναδείξουμε τον τρόπο με τον οποίο ένα μεγάλο σύνολο γαλλικών θεατρικών έργων ανανεώνει την δραματουργική και τη σκηνική παράδοση κατακρίνοντας τα συστήματα εκμετάλλευσης , καταδεικνύοντας την αλλοτριωμένη εργασία, καθιστώντας αισθητή την οικονομική παραίσθηση και εξετάζουν την κοινωνική και πολιτισμική κατασκευή της εμπορικής αξίας.

P.B.: Ένας Καναδός ιστορικός, ο Kenneth Mouré, θα έρθει για παράδειγμα να μιλήσει για προβλήματα εφοδιασμού κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέσω της λογοτεχνίας. Παρόλο που η οικονομική λογοτεχνία είναι υπερβολική φτωχή σχετικά με τη λειτουργία της μαύρης αγοράς, ορισμένοι συγγραφείς εμβάθυναν πολύ και μίλησαν για τους ανθρώπινους, ψυχολογικούς και κοινωνικούς μηχανισμούς αυτής της αγοράς. Ο Antoine de Baecque θα αναφερθεί στην ιστορία των κρίσεων του κινηματογράφου μελετώντας αποκαλυπτικές αλλαγές, όπως το πέρασμα από το βουβό στον ομιλούντα, το Νέο Κύμα, τις χρήσεις των μικρών καμερών DV…

M.P.: Η τέχνη θα τα καταφέρει εκεί όπου προφανώς ο πολιτικός και ενημερωτικός λόγος δυσκολεύονται; Αυτό ακριβώς ψάχνει να κατανοήσει ο κύκλος αυτός.

Πηγή: Συνέντευξη στην Sylvie Lisiecki

http://multimedia.bnf.fr/chroniques/chroniques_75/

Texte traduit par Myrto Psarra (Etudiante de la Faculté des Lettres Etrangères Appliquées – LEA, dans le cadre du cours « Traduction spécialisée » 2015-2016, chargée de cours : Maria Thermou)