top of page

E – "Eraserhead"

 

Henry Spencer est un ouvrier d'usine malchanceux. Alors qu'il se trouve en vacances, il apprend qu'il est le père d'un bébé hideusement difforme. Il vit désormais avec sa petite amie accablée, le bébé pleure sans cesse, de jour comme de nuit et Henry et sa petite amie s'acheminent vers la folie.

Suivant une ligne narrative apparemment simple ayant pour thème principal la relation d'un couple, Lynch, dans son premier long métrage, nous transporte dans un lieu de cauchemar dystopique qui peut aussi se cacher quelque part dans le monde où nous vivons. Avec la scène d'ouverture désormais culte, où l'on voit un Jack Nance perplexe et livré à son destin, disparaître dans le tunnel sombre, le regard du jeune réalisateur qu'il était transporte le héros, telle une Alice moderne, dans un pays où assurément les miracles ne se produisent pas.

Le film défie toute forme narrative conventionnelle, nourri en cela par une atmosphère sombre et cauchemardesque et par des effets spéciaux qui, pour l'époque, sont presque dérangeants tant ils sont convaincants.

Eraserhead n'est pas de ces films qu'on suit facilement, mais il mérite qu'on se transforme parfois en spectateurs de cinéma extrême.

 

Edit Cuts

 

Lors de la première du film à Los Angeles en mars 1977, à peine 25 spectateurs étaient présents.

Le film fut tourné de façon discontinue sur une durée de 5 ans, avec les décors qu'on ne cessait de monter et démonter pour laisser la place à d'autres productions. Durant ces 5 années, Jack Nance a gardé cette étrange coupe de cheveux qu'on lui voit dans le film.

L'équipe de production était réduite, composée de Lynch lui-même, d'un directeur photo, d'un ingénieur du son, d'un directeur de production et d'un plateau technique. En effet, terminer le film a nécessité la contribution financière, entre autres, de la femme de David Lynch, de Sissy Spacek et de Catherine Coulson, la femme de Jack Nance. Lynch lui-même a livré des journaux pour contribuer ainsi financièrement à la production. D'autant plus que, outre le rôle de réalisateur, il tenait aussi celui de scénariste, de producteur et de concepteur d'effets spéciaux.

Eraserhead était le film préféré de Charles Bukowski, qui, il faut le noter, n'était pas un grand fan de cinéma.

 

Les films qui n'ont pas été retenus mais qui méritent d'être vus:

"Eternal Sunshine of Spotless Mind" de Michel Gondry

"E.T. l'extra-terrestre" de Steven Spielberg

"Elephant Man" de David Lynch

On se retrouve bientôt à la lettre "F". D'ici-là, rappelez-vous: “On ne peut se passer de cinéma".

 

Notis Paraskevopoulos  9/4/2016

Traduction : Frédérique Bouvier (Phonie-Graphie: association pour la promotion du grec moderne en France)

E - “Eraserhead”

 

Ο Henry Spencer είναι ένας κακότυχος εργάτης εργοστασίου. Ενώ βρίσκεται σε διακοπές, μαθαίνει πως είναι πατέρας ενός φρικιαστικά παραμορφωμένου μωρού. Μένει πια με την θλιμμένη κοπέλα του, το μωρό κλαίει ασταμάτητα μέρα νύχτα, και ο Henry με την κοπέλα του οδηγούνται στην παραφροσύνη.

Ο Lynch, στην πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, μέσα από μία φαινομενικά απλή αφηγηματική γραμμή με κύρια θεματική τη σχέση ενός ζευγαριού, μας μεταφέρει σε ένα εφιαλτικά δυστοπικό μέρος που μπορεί και να υπάρχει κάπου κρυμμένο στον κόσμο που ζούμε. Με την πλέον πασίγνωστη εναρκτήρια σκηνή που δείχνει έναν Jack Nance, αμήχανα παραδομένο στη μοίρα, να χάνεται μέσα στο σκοτεινό τούνελ, η ματιά του νεαρού τότε σκηνοθέτη μεταφέρει τον ήρωα σαν μια μοντέρνα Αλίκη σε μια χώρα που σίγουρα δεν γίνονται θαύματα.

Η ταινία αψηφά τη συμβατική λογική αφήγησης,  τροφοδοτούμενη από μία σκοτεινή εφιαλτική ατμόσφαιρα και σχεδόν ενοχλητικά πειστικά για την εποχή οπτικά εφέ.

Το Eraserhead δεν είναι από τα φιλμ που παρακολουθεί κανείς εύκολα, μα αξίζει να γινόμαστε πού και πού θεατές των άκρων του σινεμά.

 

Edit Cuts

 

Στην πρεμιέρα της ταινίας στο Los Angeles τον Μάρτιο του 1977, παρευρέθηκαν μόλις 25 θεατές.

 

Το φιλμ γυρίστηκε αποσπασματικά σε μία διάρκεια 5 ετών με πολλά από τα σκηνικά να φτιάχνονται και να διαλύονται διαρκώς για να δοθεί ο χώρος σε άλλες παραγωγές. Σ’ αυτά τα 5 χρόνια, ο Jack Nance διατήρησε το περίεργο στυλ των μαλλιών του που βλέπουμε στην ταινία.

 

Το συνεργείο παραγωγής ήταν πολύ μικρό, αποτελούμενο από τον ίδιο τον Lynch, έναν κινηματογραφιστή, έναν ηχολήπτη, έναν διευθυντή παραγωγής και έναν τεχνικό πλατό. Μάλιστα, για την ολοκλήρωση της ταινίας, χρειάστηκε η οικονομική συμβολή μεταξύ άλλων της γυναίκας του David Lynch, Sissy Spacek και της γυναίκας του Jack Nance, Catherine Coulson. Ο ίδιος ο Lynch παρέδιδε εφημερίδες για να ενισχύσει με τα έσοδά του την παραγωγή. Μάλιστα, πέρα από το ρόλο του σκηνοθέτη είχε και αυτούς του σεναριογράφου, του παραγωγού και του σχεδιαστή των ειδικών εφέ.

 

Το Eraserhead ήταν η αγαπημένη ταινία του Charles Bukowski, ο οποίος σημειωτέον δεν ήταν μεγάλος λάτρης του κινηματογράφου.

 

Οι ταινίες που δεν τα κατάφεραν μα αξίζει να δείτε:

"Eternal Sunshine of the Spotless Mind" του Michel Gondry

"E.T. the Extra-Terrestrial" του Steven Spielberg

"Elephant Man, The" του David Lynch

 

Θα συναντηθούμε ξανά στο "F". Ως τότε να θυμάστε: "Το σινεμά είναι ανάγκη".

 

Νότης Παρασκευόπουλος   9/4/2016

Un magazine franco-grec / Ένα γαλλοελληνικό περιοδικό

Clique, lis, écoute / Κλίκαρε, διάβασε, άκουσε

bottom of page