Revoir Paris

 

1947 : Alors qu’il est en tournée au Québec, Charles Trenet (auquel on doit le succès mondial « La mer ») est soudain saisi du mal du pays. Il annule aussitôt son tour de chant et rentre précipitamment en France. C’est dans l’avion du retour qu’il composera « Revoir Paris ».

La France se relève alors lentement des souffrances de la guerre et de l’occupation. C’est le retour de la paix mais pas encore celui de la prospérité. Survivre et se nourrir restent au cœur des préoccupations quotidiennes. Après l'euphorie de la libération, c'est le temps des retrouvailles mais aussi des deuils et des déchirements. Bientôt viendront les premières grèves de l’après-guerre. On songe à la formule du général de Gaulle « les Français étaient malheureux, maintenant ils sont mécontents, c’est un progrès ».

Fidèle à l’univers poétique qui a fait son succès, Charles Trenet ne s’attache pas à la dureté des temps. Le Paris qu’il chante est celui qu’il chantait avant la guerre, celui des poètes vagabonds et des cœurs heureux. « Mon Dieu que tout le monde est gentil ! » s’étonne-t-il avec candeur au détour d’un couplet, alors même que les Français viennent de traverser des heures bien sombres.

« Revoir Paris » est une promenade le long de la Seine qui se prolonge jusqu’à la Marne, avec l’Ile d’amour, et chante le bonheur simple, la joie tranquille qui naît d’un paysage aimé dans la lumière du petit matin. Paris, entre les deux villages que sont alors Nogent et La Varenne, baigne dans une innocence jamais perdue.

On est là bien loin de la guerre et de ses déchirements, et bien loin du jugement qui, en 1945, a condamné Charles Trenet à 10 mois d’interdiction de chanter pour s’être compromis en acceptant de se produire pour les Allemands. Un jugement qui n’est certainement pas étranger à cette grande tournée américaine qu’il a entreprise.

Les Français n’en voudront pourtant pas à Charles Trenet d’avoir chanté pour les occupants, pas plus qu’ils n’en voudront à bien d’autres artistes de l’époque qui choisirent de fermer les yeux sur l’étrange période de l’occupation allemande et poursuivirent leur carrière, comme Tino Rossi et Fernandel.

Le Paris de Charles Trenet peut bien sembler un Paris d’opérette, un décor pour film d’avant-guerre ou une toile impressionniste, les Français ont besoin de renouer avec une histoire heureuse : la chanson sera rapidement un succès.

 

Écrit par Joëlle Cantin  29/1/2015

La chanson : http://youtu.be/4fnbnfrzEDs

 

Revoir Paris – Να ξαναδώ το Παρίσι

 

1947: Ο Charles Trenet, τραγουδιστής της παγκόσμιας επιτυχίας «La mer» (η θάλασσα), ενώ βρίσκεται για περιοδεία στο Κεμπέκ, νοιώθει μια ξαφνική νοσταλγία για τη χώρα του. Ακυρώνει αμέσως τις προγραμματισμένες εμφανίσεις του και επιστρέφει βιαστικά στη Γαλλία. Στο αεροπλάνο της επιστροφής θα γράψει το τραγούδι «Revoir Paris».

 

Η Γαλλία συνέρχεται σιγά σιγά από τις συμφορές του πολέμου και της κατοχής. Έχει επανέλθει η ειρήνη αλλά όχι και η ευημερία. Ο αγώνας για επιβίωση και η κάλυψη των βασικών αναγκών συνεχίζουν να αποτελούν το κύριο μέλημα της καθημερινής ζωής. Μετά την ευφορία της απελευθέρωσης σειρά έχει το σμίξιμο οικογενειών αλλά και το πένθος και ο σπαραγμός. Σύντομα θ’ακολουθήσουν και οι πρώτες απεργίες της μεταπολεμικής περιόδου. Όπως διαμήνυε και ο στρατηγός ντε Γκωλ από την πλευρά του : «οι Γάλλοι ήταν δυστυχισμένοι, τώρα είναι δυσαρεστημένοι, είναι κι αυτό μια πρόοδος».

 

Πιστός στην ποιητικότητα που τον καθιέρωσε, ο Charles Trenet δεν εστιάζει στη σκληρή όψη της ζωής. Το Παρίσι των τραγουδιών του είναι το Παρίσι πριν από τον πόλεμο, αυτό των περιπλανώμενων ποιητών και των ευτυχισμένων καρδιών. «Θεέ μου, πώς όλος ο κόσμος είναι ευγενικός!», τραγουδάει με όλη του την αθωότητα λίγο μετά τις δύσκολες ώρες  που πέρασε ο γαλλικός λαός.

 

Το «Revoir Paris» είναι μια βόλτα κατά μήκος του Σηκουάνα φτάνοντας  μέχρι τη Μάρνη και το νησί της αγάπης. Εξυμνεί την απλή ευτυχία και την ήσυχη ζωή που γεννιέται από ένα αγαπημένο τοπίο μέσα στο φως του πρωινού.  Το Παρίσι ανάμεσα στα δύο τότε χωριά, τη Νοζέν και τη Βαρέν, χαρακτηρίζεται από μια αθωότητα που δε χάθηκε ποτέ.

 

Αφήνει πια πίσω του τον πόλεμο και τον σπαραγμό, όπως κι εκείνη τη δικαστική απόφαση του 1945, η οποία απαγόρευσε στον Charles Trenet να τραγουδάει για ένα διάστημα δέκα μηνών, με την κατηγορία ότι συμφώνησε να τραγουδήσει για τους Γερμανούς. Μία απόφαση καθόλου περίεργη δεδομένης της μεγάλης περιοδείας που ξεκίνησε στην Αμερική.

 

Οι Γάλλοι δεν θα δεχτούν το γεγονός ότι ο Charles Trenet τραγούδησε για τους κατακτητές. Όπως θα συμβεί και με άλλους καλλιτέχνες της εποχής, οι οποίοι επέλεξαν να εθελοτυφλούν κατά τη διάρκεια αυτή της περίεργης περιόδου της γερμανικής κατοχής και συνέχισαν  την καριέρα τους, όπως ο Tino Rossi και ο Fernandel.

 

Το Παρίσι του Charles Trenet, μπορεί κάλλιστα να θυμίσει το Παρίσι μιας οπερέτας, ένα ντεκόρ μιας προπολεμικής ταινίας ή έναν ιμπρεσιονιστικό πίνακα. Οι Γάλλοι έχουν την ανάγκη να επανασυνδεθούν με μία ευτυχισμένη ιστορία. Έτσι το τραγούδι θα γίνει αμέσως επιτυχία.  

 

Joëlle Cantin  29/1/2015

Μετάφραση Εύα Τζιμούρτα

 

Το τραγούδι : http://youtu.be/4fnbnfrzEDs

 

Λόγια του τραγουδιού:

 

Revoir Paris / Να ξαναδώ το Παρίσι

 

Να ξαναδώ το Παρίσι,

 

Για μια σύντομη διαμονή ενός μήνα

 

Να ξαναδώ το Παρίσι

 

Να βρεθώ και πάλι στο σπίτι μου

 

Μόνος κάτω από τη βροχή

 

Μέσα στο πλήθος των μεγάλων λεωφόρων

 

Τι απερίγραπτη χαρά

 

Να πάω έτσι στην τύχη

 

Ν’ ανέβω σ’ένα ταξί

 

Που διασχίζει κατά μήκος το Σηκουάνα

 

Να’μαι εδώ και πάλι

 

Μέσα στο δάσος της Vincenne

 

Πηγαίνοντας χαρούμενος

 

Μέχρι το σπίτι μου στα προάστια

 

Όπου με περιμένει η μητέρα μου

 

Με δάκρυα στα μάτια

 

Με χαρά στην καρδιά

 

Θεέ μου, πώς όλος ο κόσμος είναι ευγενικός

 

Θεέ μου, τι χαμόγελο στη ζωή

 

Θεέ μου, σ’ευχαριστώ

 

Σ’ευχαριστώ που βρίσκομαι εδώ

 

Δεν είναι όνειρο

 

Το νησί της αγάπης είναι αυτό που βλέπω

 

Ανατέλλει ο ήλιος

 

Και στεγνώνει το κλάμα των δασών

 

Στο μικρό σταθμό

 

Ένας σηματογράφος καλεί τον κόσμο

 

Όλους αυτούς τους γενναίους ανθρώπους

 

Από τη Varenne και τη Nogent

 

Καλημέρα ζωή

 

Καλημέρα γνώριμε μου ήλιε

 

Καλημέρα αγαπημένη μου

 

Καλημέρα χρυσαφένιο φθινόπωρο

 

Είμαι ένα παιδί

 

Είμαι απλά ένα παιδί

 

Είμαι ένας μικρός Γάλλος

 

Απλά ένα παιδί

 

Απλά