Un peu de Sempé
« Ce ne sont pas mes personnages qui sont minuscules, c’est le monde qui est grand ».
C’est une petite phrase de Sempé qui finalement résume le mieux son univers.
Car, dans le fracas des évènements, ses personnages font entendre les voix ténues, les tressaillements, les hoquets d’une histoire intime qui n’est que rarement à l’unisson de la grande histoire.
Depuis cinquante ans qu’il dessine ses contemporains, d’un trait léger et rapide, toujours indulgent, Sempé ne cesse de pointer ce « léger décalage » entre la solennité et la force de l’espace public et les fragilités de l’espace intérieur.
Un « décalage » qui n’est pas sans rappeler l’univers de Jacques Tati, avec qui Sempé s’est d’ailleurs très tôt lié d’amitié.
Une exposition récente, à l’Hôtel de Ville de Paris, rappelle avec justesse que Sempé est aussi un merveilleux dessinateur de Paris, qu’il n’a cessé de parcourir à vélo, pendant trente ans. Un Paris découvert après une enfance passée à Bordeaux et qui l’enchante immédiatement, ainsi que ses habitants.
L’humour et le charme des dessins de Sempé ne laissent rien deviner de ses premières années douloureuses, racontée il y a peu dans son dernier album « Enfances », tourmentées par la violence maternelle et le manque d’argent. C’est pourtant le rire qui l’emportera. «Quand je me suis mis à dessiner [à 12 ans, ndlr], j’ai eu envie de dessiner des gens heureux. Faire du dessin humoristique avec des gens heureux. Ce qui est de la folie. Mais ça, c’est mon caractère. D’ailleurs, depuis que je me déplace moins facilement, je dessine fréquemment des gens en train de marcher vite et de courir».1
Au lecteur en quête de bonheur, on ne peut donc que recommander la lecture de Sempé.
1 Citation extraite d’une interview accordée au journal « Libération ».
Ecrit par Joëlle Cantin 21/4/2013
Μία γεύση από τον Sempé
«Δεν είναι οι ήρωες μου μικροί, ο κόσμος είναι μεγάλος».
Μ’ αυτήν τη σύντομη φράση του, ο Sempé τελικά αποτυπώνει πολύ καλά τον κόσμο του.
Γιατί μέσα στη βουή των γεγονότων, οι ήρωές του κάνουν αισθητές τις αδύναμες φωνές, το τρέμουλο, τα κομπιάσματα μιας προσωπικής ιστορίας που σπάνια συνάδει με την ιστορία του κόσμου.
Εδώ και πενήντα χρόνια που σκιτσάρει τους ανθρώπους της εποχής του, με ένα στυλ ελαφρύ και γρήγορο, πάντα επιεικής, ο Sempé δε σταματά να στιγματίζει αυτή την «διακριτική διαφορά» ανάμεσα στην επισημότητα και τη δύναμη του δημόσιου χώρου και τις ευαισθησίες του εσωτερικού χώρου. Μία «διαφορά» που μας θυμίζει αρκετά τον κόσμο του Jacques Tati, με τον οποίο ο Sempé συνδέθηκε πολύ γρήγορα με φιλία.
Μία πρόσφατη έκθεση στο Δημαρχείο του Παρισιού θυμίζει με ακρίβεια ότι ο Sempé είναι επίσης ένας εξαιρετικός σκιτσογράφος του Παρισιού, το οποίο δεν έχει σταματήσει να διασχίζει με το ποδήλατο του τα τελευταία 30 χρόνια. Ένα Παρίσι που ανακάλυψε έπειτα από μια παιδική ηλικία στη Bordeaux και το οποίο τον γοήτευσε αμέσως, όπως και οι κάτοικοί του.
Το χιούμορ και η γοητεία των σκίτσων του Sempé δεν αφήνουν περιθώρια να μαντέψουμε τα πρώτα δύσκολα χρόνια της ζωής του, τα οποία διηγήθηκε πριν λίγο καιρό στο τελευταίο του άλμπουμ «Enfances». Χρόνια βασανισμένα από τη βία της μητέρας του και την ένδεια. Ωστόσο το γέλιο θα τον κερδίσει. «Όταν ξεκίνησα να σχεδιάζω (σ.σ. στην ηλικία των 12), είχα τη διάθεση να σχεδιάσω χαρούμενους ανθρώπους, να κάνω χιουμοριστικά σκίτσα με χαρούμενους ανθρώπους. Κάτι που είναι τρέλα, αλλά αυτός είναι ο χαρακτήρας μου. Εξάλλου από τότε που μετακινούμαι πιο δύσκολα, σχεδιάζω συχνά ανθρώπους που περπατούν γρήγορα και τρέχουν».1
Στον αναγνώστη που αναζητά την ευτυχία δεν μπορούμε λοιπόν παρά να συστήσουμε τον Sempé.
1 Όπως δήλωσε σε συνέντευξη που έδωσε στην εφημερίδα « Libération ».
Μετάφραση Κατερίνα Σιάνη 21/4/2013
Un magazine franco-grec / Ένα γαλλοελληνικό περιοδικό
Clique, lis, écoute / Κλίκαρε, διάβασε, άκουσε
