Sur le yoga, actualité bilingue

En fait, qu’est-ce qui vous vient à l’esprit quand vous entendez le mot « yoga » ?

Les points de vue et les opinions à ce sujet sont nombreux et variées. Voyons donc ce qu’est vraiment le yoga.

Littéralement, yoga signifie « joug », l’outil avec lequel les agriculteurs attelaient deux animaux (bœuf ou cheval) pour tirer une charrue ou un char. Etymologiquement, le mot provient du verbe « Yuj » qui en sanskrit (la langue ancienne des Indiens) signifie unir, relier, unifier. Métaphoriquement donc, le yoga désigne l’union de tous les aspects de l’existence humaine (corporel, intellectuel, psychique), la fusion des forces et énergies contraires, la fusion de l’individu avec le tout.

Sa pratique remonte à 3700 ans, en Inde et comprend des positions (asanas) très précises, compatibles avec la méditation assise. Pendant de nombreux siècles, il était réservé aux hommes et c’est seulement au 19ème siècle que les femmes, très timidement, commencèrent à s’y exercer.

Les deux enseignants qui ont fait connaître le yoga en Occident sont Swami Vivekananda et Paramahansa Yogananda, auteurs de la célèbre « Autobiographie d’un yogi ». Mais ceux qui ont changé la destinée du Hatha yoga, l’ont substantiellement modernisé sont Sivananda Saraswati et Tirumalai Krishnamacharya. Ces deux grands maîtres, avec quelques-uns de leurs élèves, ont transformé certains styles de yoga, tel que le sivananda yoga, satyananda yoga, iyengar, ashtanga vinyasa yoga, viniyoga.

Cependant, les 4 systèmes de base sont le Karma yoga, le Bhakti yoga, le Jnana yoga et le Raja yoga, avec le Hatha yoga qui vient le compléter. Chacun d’entre eux à des caractéristiques qui lui sont propres, des traits distinctifs, chaque personne se trouve plus proche de l’une ou l’autre des voies ainsi tracées en fonction de sa personnalité, ce qui n’exclut pas toutefois la synthèse de tous ces systèmes, si l’on s’en trouve mieux ainsi.

Quels sont les traits propres à chacun ?

Le Karma Yoga est le yoga du service désintéressé. Celui qui le pratique n’attend pas de retour, ne met pas en avant ce qu’il fait, il aide sans en escompter un gain quelconque. Il convient aux personnes très actives qui désirent venir en aide à toutes les formes d’existence (hommes, animaux, végétaux).

Le Bhakti yoga est le yoga du dévouement, soit à une divinité, soit à un gourou. Souvent, il comporte des psaumes (kirtan). Il convient aux personnes émotionnelles, dans leur expression comme dans leur nature. En raison de ses caractéristiques particulières, le Bhakti yoga est souvent confondu avec la religion ou un culte quelconque. MAIS IL N’EN EST RIEN ! Il ressemble mais la différence, c’est qu’il ne professe aucun dogme, comme le font toutes les religions. Etre en lien avec la globalité est une chose, une autre est la foi, la fixation sur quelque chose de précis.

Le Jnana yoga est la voie de l’apprentissage. Celui qui le pratique lit des livres, suit des conférences, il utilise l’auto-observation et le raisonnement pour accéder à la vérité spirituelle, à la sagesse. Il convient aux personnes studieuses, rationalistes, avec un cerveau analytique et des interrogations philosophiques.

Le Raja yoga est le yoga royal. (raja=roi). Celui qui s’y exerce devient « roi » au moyen de la méditation, il acquiert la maitrîse de son corps et de son esprit. Il apprend à contrôler les mouvements erratiques du cerveau et finalement, à unir corps et esprit.

Le Hatha yoga utilise le corps comme outil d’investigation. Il a pour but la santé, le contrôle, la purification et l’équilibre du corps et de l’esprit afin que l’organisme supporte la pratique et les résultats du Raja yoga. Pour cette raison, nous disons qu’il représente le complément du Raja yoga. Les positions du corps (asanas), le contrôle de la respiration (pranayama), les techniques de purification (kriyas), le verrouillage des énergies (bandhas), les positions énergétiques des mains (mudras) et la profonde relaxation représentent des exercices pratiques dans le Hatha yoga[Hatha=ha, (soleil) + tha (lune)]

नमस्ते ……. Namaste…..

Écrit par Eleni Kabilafka 15/7/2015

Traduit par Joëlle Cantin

Bibliographie :

Didactique du Hatha Yoga, Michalis Filinis
Le livre du yoga, Christina Brown

Αλήθεια, όταν ακούτε τη λέξη γιόγκα, τι σας έρχεται στο νου…;

Οι απόψεις και οι γνώμες γύρω από αυτό το θέμα είναι πολλές και διαφορετικές, αλλά ας δούμε πραγματικά τί είναι yoga.

Κυριολεκτικά yoga σημαίνει ζυγός, το εργαλείο εκείνο των γεωργών με το οποίο έζευαν δυο ζώα (βόδια ή άλογα) ώστε να σύρουν ένα άροτρο ή ένα άρμα. Ετυμολογικά, η λέξη προέρχεται από το ρήμα yuj που στα σανσκριτικά, την αρχαία γλώσσα των Ινδών, σημαίνει ενώνω, συνδέω, ενοποιώ. Μεταφορικά, λοιπόν, η yoga δηλώνει την ένωση όλων των επιπέδων της ανθρώπινης ύπαρξης (σωματικό, πνευματικό, ψυχικό), τη σύνδεση των αντίθετων δυνάμεων και ενεργειών, τη σύνδεση του ατόμου με την Ολότητα.

Ξεκίνησε πριν 3700 χρόνια στην Ινδία και περιελάμβανε πολύ συγκεκριμένες θέσεις (asanas) που ήταν κατάλληλες για καθιστό διαλογισμό. Για πολλούς αιώνες, η γιόγκα αποτελούσε ανδρικό προνόμιο και μόλις τον 19ο αιώνα ξεκίνησαν δειλά δειλά να ασκούνται και οι γυναίκες.

Οι δυο δάσκαλοι που σύστησαν τη yoga στη Δύση ήταν ο Σουάμι Βιβεκανάντα (Swami Vivekananda) και ο Παραμαχάνσα Γιοκανάντα (Paramahansa Yogananda), συγγραφέας του γνωστού βιβλίου «Η αυτοβιογραφία ενός γιόγκι». Εκείνοι, όμως, που άλλαξαν την πορεία της χάθα γιόγκα (hatha yoga) και ουσιαστικά την εκσυγχρόνισαν ήταν ο Σιβανάντα Σαρασβάτι (Sivananda Saraswati) και ο Τιρουμαλάι Κρισναματσάρυα (Tirumalai Krishnamacharya). Οι δυο αυτοί μεγάλοι δάσκαλοι και κάποιοι μαθητές τους διαμόρφωσαν μερικά από τα πιο γνωστά συστήματα (στυλ) γιόγκα όπως η sivananda yoga, satyananda yoga, iyengar, ashtanga vinyasa yoga, viniyoga.

Ωστόσο, τα 4 βασικά και παραδοσιακά συστήματα είναι η Karma yoga, η Bhakti yoga, η Jnana yoga και η Raja yoga με συμπλήρωμα αυτής, τη Hatha yoga. Το καθένα απ’ αυτά έχει τον δικό του «χαρακτήρα», το δικό του γνώρισμα, κάθε άνθρωπος βρίσκεται πιο κοντά σε ένα από αυτά τα μονοπάτια ανάλογα με την προσωπικότητά του, τον τρόπο ζωής ή τους προσωπικούς του στόχους. Φυσικά, αυτό δεν αποκλείει το συνδυασμό συστημάτων, αν κάποιος αισθάνεται καλυτέρα μ’ αυτόν τον τρόπο.

Ποια είναι λοιπόν τα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα;

Η Karma yoga είναι η γιόγκα της ανιδιοτελούς υπηρεσίας. Ο ασκούμενος δεν περιμένει αντάλλαγμα, δεν καυχιέται για τα έργα του, προσφέρει τη βοήθεια του χωρίς προσδοκία ανταμοιβής. Ταιριάζει περισσότερο σε ανθρώπους δραστήριους που θέλουν να βοηθήσουν κάθε ύπαρξη (ανθρώπους, ζώα, φυτά).

Η Bhakti yoga είναι η γιόγκα της αφοσίωσης, είτε σε μια θεότητα είτε σ’ έναν πνευματικό δάσκαλο (γκουρού). Συχνά συμπεριλαμβάνει και ψαλμούς (kirtan). Ταιριάζει σε όσους είναι συναισθηματικοί στην έκφραση και στη φύση τους. Λόγω του ιδιαίτερου αυτού χαρακτηριστικού, η Bhakti yoga συγχέεται με τη θρησκεία ή κάποια αίρεση, δεν είναι όμως! Μοιάζει αλλά η διαφορά της είναι ότι δεν πρεσβεύει κάποιο δόγμα, όπως γίνεται σε όλες τις θρησκείες. Άλλο η σύνδεση με την Ολότητα και άλλο η πίστη και εμμονή σε κάτι συγκεκριμένο.

Η Jnana yoga είναι το μονοπάτι της μάθησης. Ο ασκούμενος μελετά βιβλία, παρακολουθεί διαλέξεις, χρησιμοποιεί την αυτοπαρατήρηση και τη λογική προκειμένου να οδηγηθεί στην πνευματική αλήθεια, στη σοφία. Ταιριάζει σε φιλομαθείς ανθρώπους, ορθολογιστές, με αναλυτικό μυαλό και φιλοσοφικές ανησυχίες.

Η Raja yoga, είναι η «βασιλική» γιόγκα (raja=βασιλιάς). Ο ασκούμενος μέσω του διαλογισμού γίνεται «βασιλιάς», γίνεται κυρίαρχος του σώματος και του νου του. Μαθαίνει να ελέγχει τις περιπλανήσεις του μυαλού και τελικά να ενοποιεί σώμα και νου.

Η Hatha yoga χρησιμοποιεί το σώμα ως εργαλείο για εσωτερική διερεύνηση. Έχει ως στόχο την καλή υγεία, τον έλεγχο, τον εξαγνισμό και εξισορρόπηση του σώματος και του πνεύματος ώστε ο οργανισμός να αντέξει τις πρακτικές και τα αποτελέσματα της Raja yoga. Γι’ αυτό λέμε ότι αποτελεί συμπλήρωμα της Raja yoga. Οι στάσεις του σώματος (asanas), ο έλεγχος της αναπνοής (pranayama), οι τεχνικές καθαρισμού (kriyas), τα βιοενεργειακά κλειδώματα (bandhas), οι βιοενεργειακές θέσεις των χεριών (mudras) και η βαθιά χαλάρωση αποτελούν πρακτικές άσκησης στη hatha yoga [Hatha= ha (ήλιος) + tha (σελήνη)].

नमस्ते ……. Namaste…..

Ελένη Καμπυλαυκά 15/7/2015

Βιβλιογραφία: