Rencontre avec Pascaline Bossu/artiste, peintre, décoratrice, directrice de l’atelier « Coccinelle »

 

À Athènes en pleine effervescence j’ai rencontré Pascaline. Elle est arrivée avec une demi-heure de retard, rayonnante, souriante, positive, avec un regard clair, plus Grecque que les Grecs.

 

A.B. : Est-ce que tu veux bien nous parler un peu de toi ?

P.B. : Je suis originaire de Nancy mais j’habite depuis 13 ans à Athènes, depuis 2000, c'est-à-dire depuis que ma fille a commencé l’école.

A.B. : Comment ta relation avec la Grèce a commencé?

P.B. :Ça, c’est une belle histoire. En fait, mon histoire avec la Grèce a commencé avant ma naissance. Mon père, quand il était jeune, faisait de l’auto-stop et voyageait beaucoup. Pendant un de ces voyages il a rencontré un conducteur qui lui a parlé de Thassos en lui disant que c’était la plus belle île du monde. Dés lors mon père rêvait d’y aller mais il a réalisé ce projet quand il a rencontré ma mère qui avait elle aussi une amie qui lui avait raconté ses vacances dans cette île : incroyable coïncidence!! Donc, leur premier voyage ensemble a été pour Thassos. Après, depuis l’âge d’un an, chaque été je l’ai passé à Thassos. On faisait du camping sauvage avec un camion. Quelles années splendides pleines d’images de la Grèce! J’ai appris à danser le Zéibékiko avec les villageois, beaucoup de mes émotions d’adolescente sont liées à la Grèce, même mon premier coup de foudre était un Grec, Périclès!

A.B. :Périclès? Trop banal, non?! Et comment as-tu pris la décision de t’installer en Grèce ?

P.B. :C’est banal, voire!

J’ai toujours voulu venir en Grèce. Même quand j’étais étudiante à Paris, je cherchais des programmes d’échanges pour venir mais avec mon école c’était impossible! J’ai rencontré le père de Célestine, ma fille, à Nancy, il est Grec. Alors, quand Célestine a commencé l’école, je me suis dit c’est maintenant ou jamais et j’ai pris la décision de quitter la France pour la Grèce. Je suis très attachée à votre culture. J’aime les contrastes en Grèce, ses montagnes et la mer.

A.B. :C’est pourquoi tu as choisi d’habiter à Rafina?

P.B. :J’ai choisi Rafina pour être près de la capitale mais en même temps près de la nature aussi. C’est pour moi la solution idéal, profiter de la mer et d’un bel environnement tout en pouvant être rapidement proche de la vie culturelle d’Athènes… Il est vrai que j’aime la ville et qu’elle me manque un peu.

A.B. :Tu es une personnalité à multiples facettes t’occupant de plusieurs choses au niveau professionnel. Veux-tu nous parler un peu de ton travail?

P.B. :J’ai fait des études d’arts appliqués et je travaille en tant que graphiste et décoratrice. J’ai créé aussi l’atelier « Coccinelle » qui s’adresse à des enfants et à des adultes en les initiant à l’histoire de l’art et qui propose des cours de dessin & peinture thématiques. En ce moment on fait une exposition avec les œuvres des enfants sur le thème du peintre Henri Matisse à la librairie « Vivliothiki » à Neos Voutzas. Je fais aussi des cours à des enfants au musée Herakleidon, cette période sur le thème de Delacroix.

A.B. :Un travail certainement passionnant! Je vois que tu as aussi une relation particulière avec le Maroc, c’est vrai?

P.B. :J’adore les cultures ethniques. Avec le Maroc j’ai une relation depuis mon enfance, car mon père qui était minéralogiste y voyageait souvent. La première fois que j’y ai voyagé, j’avais 12 ans et j’ai eu un choc culturel, l’ambiance, les couleurs incroyables!

A.B. :Tu as aussi créé pour Coco-mat des toiles au thème marocain.

P.B. :Oui, j’ai beaucoup aimé ce travail! Je l’exposerai à Kokkino Limanaki, à « Kokkino Home » mon show room à Rafina, le 27-28-29-30 juin.

A.B. :Mais ton travail artistique aussi est passionnant. Parle-nous un peu de ce travail et de ta vision en tant qu’artiste.

P.B. :Pendant les 20 dernières années je, j’ai réfléchi à plusieurs pistes de travail, des empreintes, des photos du corps peint en noir et blanc pour dépasser les tabous. Maintenant je m’attèle à  une réflexion sur la nourriture. Il est vrai que la qualité de ce qu’on mange est de plus en plus mauvaise, trop de personnes sont malades et à mon avis on doit commencer à réfléchir autrement. Actuellement je cherche une Galerie pour exposer mon travail.

A.B. :Qu’est-ce qui t’a influencé au niveau artistique?

P.B. :Plusieurs facteurs et un grand nombre d’artistes et de courants. La nature en premier lieu, puis l’art nouveau. J’aime aussi l’art déco. C’est difficile à dire! J’aime aussi beaucoup le street art, les graffitis mais pas tellement les tags.

A.B. :Quelle est ton opinion sur  l’activité artistique à Athènes aujourd’hui en pleine crise ?

P.B.  :Je pense qu’on doit attendre de très grandes choses d’Athènes. Les périodes les plus difficiles font naître les artistes les plus grands. Il y a toujours de jeunes gens qui vont se battre pour ce qu’ils aiment. Peut-être Athènes va devenir la nouvelle capitale artistique. Si on pense à ce qui s’est passé à Berlin ou à Paris aux années 30-40. Il y a eu tant d’artistes, d’écrivains. Une époque pleine de création!

A.B. : Mais tu ne crois pas que l’artiste doit être engagé?

P.B. : Je trouve ça très angoissant pour l’artiste. Moi, personnellement je cherche encore ma voie.

A.B. : Comment as-tu pris la décision de devenir artiste?

P.B. : Je suis née artiste. C’est venu naturellement. Je dansais dès mon très jeune âge, quand j’étais petite ma passion était la danse! À l’âge de 5 ans, j’avais un appareil à cassette et je faisais des chorégraphies dans ma chambre et pour le dessin pareil. J’ai toujours dessiné, j’ai toujours dansé!

A.B. : Comment c’est pour toi de vivre en Grèce à une époque si difficile? Tu quitterais la Grèce?

P.B. : Il y a plein de problèmes en Grèce sûrement. Ce qui m’a surpris, c’est comment on a mis dans la tête des gens que c’était la crise, comment on a manipulé les gens avant de baisser leurs salaires. On leur a d’abord matraqué la tête à l’aide des médias et tout d’un coup il y a une énorme crise qui nous paralyse. Mais en réalité c’est la télé qui paralyse le cerveau et la pensée! Je me demande : « que se passerait-il si on éteignait la télé pour au moins une semaine, quelles seraient les répercussions ». On doit comprendre qu’on a un pouvoir énorme! Pour moi, quitter la Grèce n’est pas encore une option. J’y ai pensé, je me bats mais je ne veux pas quitter ma vie. On quitte notre identité si on quitte la Grèce. Ici, on est plus libre. Le Grec est libre dans son esprit, dans son âme et ça j’adore!

A.B. : Mais tout en étant libre, le Grec a accepté toutes les mesures imposées, ce qui me surprend!

P.B. : Moi, ça me surprend aussi mais on a peur. Jai du mal à comprendre ce qui se passera car on ne peut pas vivre comme ça! Je ne dis pas que la Grèce est parfaite, non! Mais on doit trouver le juste milieu. Le Grec doit garder sa liberté! Ma grand-mère me disait toujours « l’excès en tout nuit » et à notre époque l’excès atteint un niveau inacceptable! On doit agir, revendiquer et comprendre notre vrai pouvoir!

A.B. : Tellement vrai! Je te remercie.

P.B. : Moi aussi.

 

Propos recueillis par Katerina Siani   2/6/2013

Traduit par Joëlle Cantin

Συνάντηση με την Pascaline Bossu/καλλιτέχνιδα, ζωγράφο, διακοσμήτρια, διευθύντρια του ατελιέ « Coccinelle »

 

Συνάντησα την Pascaline σε μία περίοδο που η Αθήνα βρίσκεται σε πλήρη αναβρασμό. Έφτασε με μισή ώρα καθυστέρηση, λαμπερή, χαμογελαστή, θετική, με ένα βλέμμα καθαρό και φωτεινό, πιο Ελληνίδα από τους Έλληνες.

 

Α.Β. : Θα μας πεις λίγα λόγια για τον εαυτό σου;

P.B. : Κατάγομαι από την πόλη Nancy της Γαλλίας και κατοικώ στην Αθήνα εδώ και 13 χρόνια, από το 2000, δηλαδή από τότε που η κόρη μου ξεκίνησε το σχολείο.

Α.Β. : Πως ξεκίνησε η σχέση σου με την Ελλάδα;

P.B. : Αυτό είναι μια μεγάλη και ωραία ιστορία. Στην πραγματικότητα η ιστορία μου με την Ελλάδα ξεκίνησε πριν γεννηθώ. Ο πατέρας μου, όταν ήταν νέος, ταξίδευε πολύ κάνοντας ωτοστόπ. Σε ένα από τα ταξίδια του συνάντησε έναν οδηγό που του μίλησε για τη Θάσο λέγοντάς του ότι είναι ένα από τα ωραιότερα νησιά του κόσμου. Από τότε ονειρευόταν πάντα να πάει αλλά τελικά τα κατάφερε όταν γνώρισε τη μητέρα μου. Και εκείνη είχε μία φίλη που της είχε διηγηθεί τις διακοπές της στο ίδιο νησί: πόσο απίστευτη σύμπτωση!. Το πρώτο τους ταξίδι μαζί ήταν στη Θάσο. Έπειτα, κάθε καλοκαίρι της παιδικής μου ηλικίας το πέρασα στη Θάσο, κάναμε ελεύθερο κάμπινγκ με το τροχόσπιτο. Τι ωραία χρόνια γεμάτα εικόνες από την Ελλάδα! Έμαθα να χορεύω ζεϊμπέκικο με τους κατοίκους του νησιού. Πολλά από τα εφηβικά μου συναισθήματα συνδέονται με την Ελλάδα, ακόμα και ο πρώτος μου έρωτας ήταν ένας Έλληνας, ο Περικλής!

Α.Β. : Περικλής; Πόσο κλισέ! Και πως αποφάσισες να εγκατασταθείς στην Ελλάδα;

P.B. : Είναι όντως κλισέ!

Πάντα ήθελα να έρθω στην Ελλάδα, ακόμα και όταν σπούδαζα στο Παρίσι έψαχνα προγράμματα ανταλλαγών για φοιτητές για να έρθω, αλλά ήταν αδύνατο με τη σχολή μου. Στη Nancy γνώρισα τον πατέρα της Célestine , της κόρης μου, ο οποίος είναι Έλληνας. Όταν, λοιπόν η Célestine ξεκίνησε το σχολείο είπα ή τώρα ή ποτέ και πήρα την απόφαση να αφήσω τη Γαλλία για την Ελλάδα. Είμαι πολύ δεμένη με την κουλτούρα σας. Αγαπώ τις αντιθέσεις στην Ελλάδα, τα βουνά της, τη θάλασσα.

Α.Β.:  Γι’ αυτό επέλεξες να ζήσεις στη Ραφήνα;

P.B. : Επέλεξα τη Ραφήνα για να είμαι κοντά στην πρωτεύουσα αλλά και κοντά στη φύση. Για μένα είναι η ιδανική λύση, μπορώ να χαίρομαι τη θάλασσα σε ένα όμορφο περιβάλλον και να είμαι γρήγορα κοντά στην πολιτιστική ζωή της Αθήνας… Η αλήθεια είναι ότι αγαπώ την πόλη και μου λείπει λίγο.

Α.Β. : Είσαι πολύπλευρη προσωπικότητα και σε επαγγελματικό επίπεδο ασχολείσαι με πολλά πράγματα. Θα ήθελες να μας μιλήσεις λίγο για τη δουλειά σου;

P.B. : Έχω σπουδάσει εφαρμοσμένες τέχνες και δουλεύω ως γραφίστρια και διακοσμήτρια. Έχω δημιουργήσει επίσης το ατελιέ « Coccinelle » που απευθύνεται σε παιδιά και ενήλικες μυώντας τους στην ιστορία της τέχνης και προτείνει μαθήματα σχεδίου και ζωγραφικής με θεματικές ενότητες. Αυτήν την περίοδο εκθέτουμε τα έργα των παιδιών με θέμα τον ζωγράφο Henri Matisse στο βιβλιοπωλείο «Βιβλιοθήκη» στο Νέο Βουτζά. Κάνω επίσης μαθήματα στο μουσείο Ηρακλειδών, αυτήν την περίοδο με θέμα τον Delacroix.

Α.Β. : Πόσο ενδιαφέρουσα δουλειά! Βλέπω ότι έχεις και μία ιδιαίτερη σχέση με το Μαρόκο, είναι αλήθεια;

P.B. : Λατρεύω τις έθνικ κουλτούρες. Με το Μαρόκο έχω σχέση από την παιδική μου ηλικία, επειδή ο πατέρας μου ταξίδευε συχνά εκεί λόγω της δουλειάς του, ασχολούνταν με την ορυκτολογία. Την πρώτη φορά που ταξίδεψα στο Μαρόκο ήμουν 12 ετών. Για μένα ήταν ένα πολιτισμικό σοκ, η ατμόσφαιρα, τα χρώματα, απίστευτο!

Α.Β. : Έχεις δημιουργήσει και για την εταιρία Coco-mat πίνακες με μαροκινό θέμα.

P.B. : Ναι, την αγάπησα πολύ αυτήν τη δουλειά. Θα την εκθέσω στο Κόκκινο Λιμανάκι, στο « Kokkino Home », στον εκθεσιακό μου χώρο στη Ραφήνα, στις 27-28-29-30 Ιουνίου.

A.B. : Και η καλλιτεχνική δουλειά σου όμως είναι εντυπωσιακή. Θα μας μιλήσεις λίγο για το όραμά σου ως καλλιτέχνιδα;

P.B. : Τα τελευταία 20 χρόνια έχω ασχοληθεί με πολλά θέματα, με αποτυπώματα, με φωτογραφίες του σώματος βαμμένου σε άσπρο και μαύρο με σκοπό να ξεπεράσω τα ταμπού. Τώρα καταπιάνομαι με το θέμα της διατροφής. Είναι αλήθεια ότι η ποιότητα αυτών που τρώμε είναι όλο και χειρότερη, πάρα πολλοί άνθρωποι αρρωσταίνουν και κατά τη γνώμη μου πρέπει να ξεκινήσουμε να σκεφτόμαστε διαφορετικά. Αυτήν την περίοδο αναζητώ γκαλερί για να εκθέσω τα έργα μου.

Α.Β. : Ποιες είναι οι επιρροές σου σε καλλιτεχνικό επίπεδο;

P.B. : Πολλοί παράγοντες και ένας μεγάλος αριθμός καλλιτεχνών όπως και ρευμάτων. Αρχικά η φύση, έπειτα η art nouveau. Μου αρέσει επίσης η art déco. Είναι δύσκολο να το καθορίσω! Μου αρέσει πολύ και η street art, αν και μπορώ να πω πως προτιμώ τα γκράφιτι περισσότερο από τα ταγκς.

Α.Β. : Ποια είναι η άποψη σου σχετικά με την καλλιτεχνική δραστηριότητα στην Αθήνα της κρίσης;

P.B. : Πιστεύω ότι πρέπει να περιμένουμε μεγάλα πράγματα από την Αθήνα σήμερα. Στις δυσκολότερες περιόδους γεννιούνται οι μεγαλύτεροι καλλιτέχνες. Υπάρχουν πάντα νέοι άνθρωποι που μάχονται γι’ αυτό που αγαπούν. Ίσως η Αθήνα να αποτελέσει τη νέα καλλιτεχνική πρωτεύουσα. Ας μην ξεχνάμε αυτό που συνέβη  στο Βερολίνο ή στο Παρίσι του 30-40. Υπήρξαν τόσοι καλλιτέχνες, συγγραφείς. Μία εποχή γεμάτη δημιουργία!

Α.Β. : Δεν πιστεύεις όμως ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι στρατευμένος;

P.B. : Το βρίσκω πολύ αγχωτικό αυτό για έναν καλλιτέχνη. Εγώ προσωπικά ακόμα ψάχνω το δρόμο μου.

Α.Β. : Πως αποφάσισες να γίνεις καλλιτέχνιδα;

P.B. : Γεννήθηκα καλλιτέχνιδα. Ήρθε φυσικά. Χόρευα από πολύ νεαρή ηλικία, όταν ήμουν μικρή, το πάθος μου ήταν ο χορός! Στην ηλικία των 5, είχα ένα κασετόφωνο και έκανα μόνη μου χορογραφίες στο δωμάτιο μου. Και με το σχέδιο το ίδιο. Πάντα σχεδίαζα, πάντα χόρευα!

Α.Β. : Πως είναι για σένα το να ζεις στην Ελλάδα σε μία τόσο δύσκολη εποχή; Θα έφευγες;

P.B. : Υπάρχουν πολλά προβλήματα στην Ελλάδα, αυτό είναι σίγουρο. Αυτό που με έχει εντυπωσιάσει είναι το πώς έβαλαν στο μυαλό του κόσμου ότι υπήρχε κρίση, το πώς χειραγώγησαν τους ανθρώπους πριν τους μειώσουν τους μισθούς. Αρχικά σφυροκόπησαν το μυαλό μας με τη βοήθεια των ΜΜΕ και ξαφνικά υπάρχει μία τεράστια κρίση  που μας παραλύει. Στην πραγματικότητα είναι η τηλεόραση  που παραλύει το μυαλό και τη σκέψη. Αναρωτιέμαι : «Τι θα συνέβαινε αν κλείναμε την τηλεόραση για μία εβδομάδα, ποιες θα ήταν οι συνέπειες;» Πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε τεράστια δύναμη! Για μένα το να αφήσω την Ελλάδα δεν αποτελεί επιλογή ακόμα. Το σκέφτηκα, το πάλεψα και δε θέλω να εγκαταλείψω τη ζωή μου. Εγκαταλείπουμε την ταυτότητα μας αν εγκαταλείψουμε την Ελλάδα. Εδώ είμαστε πιο ελεύθεροι. Ο Έλληνας έχει ελεύθερο πνεύμα, ελεύθερη ψυχή και αυτό το λατρεύω!

Α.Β. : Αν και είναι ελεύθερος έχει παρόλαυτα αποδεχτεί όλα τα μέτρα που του επιβάλλουν, κάτι που με εκπλήσσει!

P.B. : Κι εμένα με εκπλήσσει αλλά ο κόσμος φοβάται. Δυσκολεύομαι να καταλάβω τι θα συμβεί γιατί δεν μπορούμε να ζούμε έτσι! Δε λέω ότι η Ελλάδα είναι τέλεια, κάθε άλλο! Αλλά μπορούμε να βρούμε τη χρυσή τομή. Ο Έλληνας πρέπει να κρατήσει την ελευθερία του! Η γιαγιά μου έλεγε πάντα ότι η υπερβολή σε οτιδήποτε βλάπτει, και στην εποχή μας η υπερβολή αγγίζει πια απαράδεκτα επίπεδα! Πρέπει να αντιδράσουμε, να διεκδικήσουμε και να καταλάβουμε την πραγματική μας δύναμη!

Α.Β. : Είναι τόσο αλήθεια ! Σε ευχαριστώ.

P.B. : Κι εγώ.
 

Σιάνη Κατερίνα 2/6/2013