« 24 heures de la vie d’une femme », Stefan Zweig
Sans passion(s), pourquoi écririons-nous des livres ? Voilà ce qui m’est venu à l’esprit en refermant un roman de Stefan Zweig, acheté -2 euros !-dans une librairie d’occasion de la rue « Ippocratous ».
La lecture de « 24 heures de la vie d’une femme » m’a remis en mémoire d’autres écrivains comme Dostoïevski dans « le joueur », Apollinaire, Malraux, qui ont choisi l’univers des casinos et du jeu pour matière narrative. Ces écrivains sont de ceux qui aiment scruter les âmes, comme à la dérobée, au moment où les hommes s’égarent, totalement livrés à leurs passions. Dans ce récit, après une dissection du psychisme féminin-je suis toujours impressionnée par le fait que des écrivains, des hommes, puissent l’analyser mieux que les femmes- nous vivons 24 heures d’un enchaînement de bouleversements, avec pour fond le casino de Monte Carlo et comme force motrice le besoin d’amour.
Je tiens l’observation des mains des joueurs au casino, rendue par une écriture magistrale, et qui fait l’objet d’une admirable mise en scène, pour un véritable plan de cinéma.
Et puisque j’en suis là, j’ajoute que le film qui m’a conduite à Stefan Zweig est « La peur » (« die Angst »), dans lequel l’héroïne qui semble une autre Madame Bovary, cherche à fuir l’ennui dans une liaison secrète qui mènera à une fin inattendue et décevante. C’est sur ce récit qu’est basé « La paura » qui sera en 1954, le dernier tournage de Rossellini avec Ingrid Bergman.
Ce qui me semble intéressant dans l’œuvre de Zweig, c’est que le déroulement de l’intrigue est aussi complexe que l’âme féminine elle-même, et qu'à mesure qu’il progresse dans le récit, le lecteur est pris dans une gradation de la tension, des passions et des sentiments. Et c’est ainsi qu’à la fin, Zweig prend place sur les étagères parmi nos écrivains préférés.
Stefan Zweig, (28 novembre 1881-23 septembre 1942)
Grand voyageur, en pur « sagittaire », d’origine autrichienne, écrivain à l’œuvre littéraire prolifique : récits, biographies, nouvelles, poèmes, traducteur de poésie et politiquement très engagé, Stefan Zweig se suicidera, désespéré par l’état du monde.
Écrit par Kalliopi Mandilara 27/3/2015
Traduit par Joëlle Cantin
«Το 24ωρο μιας γυναίκας», Στέφαν Τσβάιχ
Εάν δεν υπάρχουν πάθη ή πάθος δεν υπάρχει λόγος να γράψεις λογοτεχνία, σκεφτόμουν καθώς τελείωσα μια έκδοση του 1961 ενός βιβλίου του Στέφαν Τσβάιχ, που βρήκα σε παλαιοβιβλιοπωλείο στην Ιπποκράτους – 2,00 ευρώ!-. Με αφορμή λοιπόν το διήγημα «το 24ωρο μιας γυναίκας» ήρθαν στη μνήμη μου κι άλλοι συγγραφείς όπως ο Ντοστογιέφσκι στον «Παίχτη», ο Απωλλιναίρ, ο Μαλρώ που επιλέγουν τον κόσμο του καζίνο και της χαρτοπαιξίας για τα διηγήματά τους. Ανήκουν σε εκείνους που αρέσκονται στον ρόλο του κρυμμένου παρατηρητή των ψυχών, σε στιγμές που οι ίδιοι οι άνθρωποι τις ξεχνάνε ανοιχτές απορροφημένοι στα πάθη τους. Στο εν λόγω διήγημα μέσα από μια ανατομία της γυναικείας ψυχοσύνθεσης -πάντα με εντυπωσίαζε το ότι άντρες συγγραφείς την αναλύουν τόσο καλύτερα από τις ίδιες- ζούμε 24 ώρες ανατροπής με φόντο το καζίνο του Μόντε Κάρλο και κινητήριο δύναμη την ανάγκη για έρωτα. Θεωρώ υπέροχη σκηνοθετικά την αριστοτεχνικά γραμμένη σκηνή της παρατήρησης των χεριών των παιχτών στο καζίνο, η οποία θα μπορούσε να είναι ένα πλάνο ταινίας. Και επειδή ανέφερα την ταινία, θα προσθέσω ότι το έργο που μου «σύστησε» τον κύριο Τσβαιχ ήταν «Ο φόβος» με μια ηρωίδα που σαν άλλη Μαντάμ Μποβαρύ ψάχνει να πνίξει την ανία της σε έναν κρυφό εραστή με άδοξο αλλά και μη αναμενόμενο τέλος. Βασισμένη σε αυτό το διήγημα είχε γυριστεί η ταινία «La Ρaura» (1954), τελευταία ταινία του Ροσελίνι με την Μπέργκμαν. Το ενδιαφέρον νομίζω με την λογοτεχνία του Τσβαιχ είναι ότι η εξέλιξη είναι τόσο περίπλοκη όσο και η ίδια η γυναικεία φύση, οι διαβαθμίσεις της έντασης, του πάθους και των συναισθημάτων σε συνοδεύουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης και γίνεται τελικά ο συγγραφέας στο ράφι με τα αγαπημένα σου βιβλία.
Στέφαν Τσβάιχ (28 Νοεμβρίου 1881- 23 Φεβρουαρίου 1942):
Πολυταξιδεμένος –ως γνήσιος Τοξότης-, αυστριακός συγγραφέας με μεγάλο λογοτεχνικό -διηγήματα, βιογραφίες, νουβέλες, ποίηση- έργο, μεταφραστής ποίησης και έντονα πολιτικοποιημένος, με κοινωνικές ανησυχίες που τελικά τον οδηγούν στην
αυτοκτονία.
Καλλιόπη Μανδηλαρά 27/3/2015
Un magazine franco-grec / Ένα γαλλοελληνικό περιοδικό
Clique, lis, écoute / Κλίκαρε, διάβασε, άκουσε
